نبود تخصص چوب لای چرخ تعامل رسانه با روابط عمومی‌ها/ سکوت متولیان
خبرگزاری مهر- گروه استانها: طی سال های اخیر فعالیت کمی رسانه ها در استان اردبیل رشد قابل توجه داشته است. تعداد قابل توجهی خبرگزاری و پایگاه خبری فعال شده و تعداد نشریات محلی نیز با سیل مجوزهای بی حد و حصر مقطعی افزایش یافته است.
با این وجود خبری از رشد کیفی به موازات رشد کمی به گوش نمی رسد. در این بین روابط عمومی ها به عنوان یکی از مهمترین بخش های کیفی سازی در تولیدات رسانه ای خود به ابزار سرکوب رسانه تبدیل شده و برخی سیاست های نادرست را به مد رفتاری تبدیل کرده اند.
براین اساس روابط عمومی ها تحولاتی متناسب با نیازهای روز تعریف شده در عرصه رسانه نداشته و هنوز که هنوز است برخی روابط عمومی ها منتظر انتشار مقالات و اخبارشان در یک صفحه چاپ شده از سوی خبرگزاری ها هستند و هنوز مقوله به روز رسانی اطلاع رسانی و مددگیری از شیوه های جدید در این استان مشاهده نمی شود.
در این خصوص مدیران نیز نقش کلیدی ایفا می کنند و کمتر تمایل دارند مسئولیت سنتی تعریف شده روابط عمومی ها تغییر یافته و یا به روند فعالیت و اختیارات اتاق هایی که از قضا در طبقه مدیریت قرار دارد چیزی اضافه شود.
تمامی این معضلات در حالی روز به روز تشدید می شود که شورای هماهنگی روابط عمومی ها و خانه مطبوعات به عنوان تشکل های حامی این دو حوزه دستی در کار نداشته و جایگاه اسمی خود را در عمل نشان نداده اند. انتظار ها از این دو حوزه همچنان روی زمین است و حتی فعالان هر دو بخش رسانه و روابط عمومی به کارکرد فاقد خروجی این دو نهاد تاکید دارند.
در عین حال دستگاه های دولتی متولی از جمله اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان نیز مشکلات صنفی مطبوعات را مربوط به خود نمی دانند و بارها مسئولان مرتبط در رسانه ها اعلام کرده اند که مسائل صنفی که به نظر می رسد شامل تمامی مسائل حوزه مطبوعات از جمله تعامل و تقابل روابط عمومی با رسانه است، به خود این دو قشر ارتباط دارد.
تمامی این ضعف ها و مغفولیت ها در وضعیتی است که مدیران پشت تریبون و در مقابل صف خبرنگاران همواره به جایگاه رسانه تاکید کرده و دست خود را در نبود رسانه ها خالی توصیف می کنند.
شورای روابط عمومی ساختار سیاسی دارد
طی دو سال گذشته با فعال سازی مجدد شورای هماهنگی روابط عمومی ها تریبون داغ به کسانی سپرده شد که قرار بود از طریق این شورا رسانه آرمانی را در اردبیل دایر کنند. این شورا چهار کمیته شامل کمیته ارتباط با رسانه، کمیته ارتباطات، کمیته آموزش و تحقیقات و کمیته اطلاع رسانی را تشکیل داده و البته به کمیته ارتباط با رسانه تاکید داشته است.
با این وجود تب کمیته های ارتباطی نه تنها خیلی زود فروکش کرد بلکه امروز فعالان رسانه معتقدند شورای هماهنگی نتوانسته است به وعده های خود عمل کند و در این مدت چیزی به نام تقویت تعامل مشاهده نمی شود و سطح تعاملات رسانه با روابط عمومی ها به شکل قبلی باقی مانده و حتی تضعیف شده است.
مدیر خبرگزاری ایرنا در اردبیل در این خصوص در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: شورای روابط عمومی ها به شرط اینکه فعالیت تخصصی داشته باشد می تواند در بهینه شدن فعالیت روابط عمومی ها و هدایت آنها در ایجاد تعامل بارسانه موفق عمل کند؛ متاسفانه این شورا بیشتر از آنکه کار عملیاتی باشد تنها اسم و عنوان دارد و عملا فعالیت آن در سال های اخیر به برگزاری انتخابات و شناخت اعضا محدود شده است.
سیفعلی موسی زاده وظیفه شورای روابط عمومی را آموزش، سازماندهی، سیاست گذاری، کارآمدی وتخصصی کردن فعالیت های روابط عمومی ها دانست و گفت: در هیچ یک از این زمینه ها شورا موفق عمل نکرده است چرا که تفکر ساختاری این شورا چندان آکادمیک و بر اساس علم ارتباطات نبوده و بیشتر ساختاری سیاسی و اداری برای رفع تکلیف دارد.
سرپرست روابط عمومی استانداری اردبیل نیز طی گفتگو با خبرنگار مهر فعالیت شورا به شکل فعلی را قابل قبول ندانست و گفت: با توجه به این که درکشور دستگاه های متعدد شرح وظایف های نزدیک به هم دارند شورای هماهنگی روابط عمومی ها می تواند به عنوان یک تیم حرفه ای در امر تبلیغات و اطلاع رسانی و اجرایی به صورت سیستمی وارد عمل شده و از موازی کاری هایی که بعضا شاهد انجامش هستیم، جلوگیری کنند.
فرهاد عظیمی در پاسخ به اینکه ارزیابی شما از فعالیت چهار کمیته این شورا به چه شکلی است؟ بیان داشت: برای تعریف کمیته در زیر مجموعه یک تیم ابتدا باید اهداف کمیته ها مشخص شوند سپس ابزار ها برای رسیدن به اهداف حرفه ای به صورت حرفه ای انتخاب شوند و از همه مهمتر زیر ساخت فعالیت کمیته ها که به طور عمده تامین اعتبار است باید پیش بینی شود لذا تشکیل هر کمیته ای بدون در نظر گرفتن پارامترهای مطروح با شکست مواجه خواهد شد.
خانه مطبوعات نیازمند حرفه ای گری است
انتظار از بهبود تعامل رسانه و روابط عمومی ها از سوی خانه مطبوعات استان اردبیل نیز پاسخ نگرفته است. شکل فعالیت خانه در سال های اخیر، بی توجهی به مشکلات خبرنگاران، ضعف در دفاع از جایگاه رسانه و مهمتر از همه دوری از مسائل صنفی و حرفه ای آفاتی بوده که بر بدنه خانه مطبوعات اردبیل سنگینی می کند.
مدیر خبرگزاری ایرنا در اردبیل در تحلیل خود از وضعیت فعالیت خانه مطبوعات به خبرنگار مهر تاکید کرد: خانه مطبوعات تاکنون به ویژه در دوره جدید فعالیت خود چندان کارساز نبوده و به جای ایجاد و تقویت وحدت و همدلی رسانه ها خود به نوعی عامل اختلاف بوده است.
موسی زاده معتقد است خانه ای که در همه دوره ها و بیشتر از همه دراین دوره عامل اختلاف و جدایی مطبوعات از همدیگر بوده چگونه می تواند با روابط عمومی ها تعامل ایجاد کند؛ خانه مطبوعات می بایست ابتدا در درون خود به یک دگردیسی و حرفه ای گری برسد و سپس برای ارتباط منطقی با روابط عمومی ها تاثیرگذار باشد.
هر چند اهالی رسانه خانه مطبوعات را به عنوان پایگاه صنفی و اهرمی برای احقاق حقوق خود می دانند در مقاطع مختلف و در مشکلات حادث شده به رسانه ها خانه مطبوعات نه تنها در رفع مشکلات، فشارهای وارده از دستگاه ها، سمت و سو دادن به رسانه ها و طرح درخواست های غیر حرفه ای در امر اطلاع رسانی ورود نداشته بلکه در اختلافات و مشکلات با روابط عمومی ها همواره در حاشیه بوده است.
فراغت مدیران خانه از این امر موجب شده است خانه مطبوعات بیش از آنکه درگیر متن شرح وظایف خود باشد درگیر حواشی بوده و انتظار رسانه را تامین نکند.
رسانه مجری تبلیغات مدیران نیست
از جمله موضوعاتی که به جد انتظار می رفت خانه مطبوعات استان و شورای هماهنگی روابط عمومی های استان در خصوص آن ورود داشته باشند، نحوه تعامل روابط عمومی ها با رسانه ها است. به طوریکه در وضعیت کنونی اغلب جلسات دستگاه ها بدون حضور و دعوت از اهالی رسانه برگزار می شود تا به نوعی بی اعتنایی به رسانه های از سوی روابط عمومی ها مشخص شود.
در کنار این بحث غیرحرفه ای، اغلب روابط عمومی ها در جلسات گزینشی با متن گزینشی از عملکرد مدیریت خود انتظار دارد هر گونه انعکاس اخبار بدون نقد و در معرض خطر قرار دادن جایگاه مدیرش انجام شود.
در این زمینه مسئول روابط عمومی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل به خبرنگار مهر گفت: به اعتقاد بنده اهالی رسانه وظیفه و تعهدی دارد و روابط عمومی وظیفه و تعهدی دیگر هر چند در غایت اینان هدف مشترکی دارند که همانا ارتقای هرم آگاهی های جامعه و آگاهی بخشی به مردم برای رسیدن به جامعه ای سرشار از آگاهی، مهربانی و پارسایی است.
سید اسماعیل انجمنی تصریح کرد: اهل رسانه مجری تبلیغات نیست، بلکه پیام آور راستین رویداد است و خبرنگار دانا و آگاه تنها مصالح جامعه و مردم را بر هر مقوله دیگری برتری می دهد.
وی معتقد است در جوامعی که رابطه یگانه و صمیمانه دو حلقه اطلاعاتی روابط عمومی و رسانه وجود ندارد، رشد و پیشرفتی دیده نمی شود. در سایه این تعامل و رفتار انسانی است که مردم می توانند به اخبار و اطلاعات درست دست یابند و بر اساس این اطلاعات برنامه ریزی کلان کشور را در زمینه های مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی طراحی کنند.
مسئول روابط عمومی صنعت و معدن استان توصیه ای نیز برای رفع مشکلات دارد و معتقد است روابط عمومی ها اخباری را به رسانه ها انعکاس دهند که ارزش خبری داشته باشد، عدالت را در ارسال اخبار و مطالب رعایت کنند صرف نظر از اینکه ارتباط یک رسانه با آن روابط عمومی چگونه است.
این تاکیدات در حالی است که سرپرست روابط عمومی استانداری اردبیل ظرفیت پایین نقد مدیران را از موانع تعامل رسانه و روابط عمومی ها در اردبیل می داند.
مدیر ظرفیت نقد خود را بالا ببرد
عظیمی تاکید دارد امر اطلاع رسانی دو بازو دارد یکی روابط عمومی ها هستند و دیگری رسانه ها؛ ارتباط و تعامل این دو از اهمیت بالایی در امر اطلاع رسانی برخوردار است و تنها موردی که به این مهم آسیب می زند نقد عملکرد است.
وی در ادامه با بیان اینکه برای تقویت این ارتباط باید مدیران آستانه تحمل و ظرفیت نقد پذیری خودشان را بالاببرند، عنوان کرد: در مقابل رسانه ها نیز در نقدهای خود اخلاق مداری را رعایت کنند و نقد منصفانه در دستور کار رسانه ها قرار گیرد.
عظیمی متذکر شد: برای ارتقای سطح روابط عمومی ها باید از افراد علاقمند با سابقه و دارای سعه صدر در روابط عمومی ها استفاده کرد و ناگفته نماند که بحث آموزش و برگزاری سمینارها و کنفرانسها نیز در این مهم موثر خواهد بود.
نکته کلیدی اینجاست که نه مدیر پذیرای شیوه های جدید در امر اطلاع رسانی است و نه تخصص اغلب روابط عمومی ها به سطوحی دست یافته که نقد را بخشی از فرصت و نه تهدید دستگاه اجرایی خود بدانند.
در همین حال مسئول روابط عمومی اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان اردبیل در گفتگو با خبرنگار مهر قدم اول در ارتباط روابط عمومی با رسانه ها را صداقت در گفتار و رفتار عنوان کرد و افزود: وقتی روابط عمومی اعتماد رسانه را کسب کند می توان گفت اولین قدم را در ایجاد صحیح این ارتباط دو سویه برداشته است.
علیرضا اکرمی تصریح کرد: یکی دیگر از عوامل بسیار مهم و تاثیرگذار در ایجاد ارتباط دوسویه روابط عمومی با رسانه، نگرش و نحوه برخورد مدیران سازمان با روابط عمومی و رسانه هاست و دیدگاه مدیران سازمان در این خصوص نقش بسیار مهمی را ایفا می کند.
وی افزود: نگاه مثبت و سازنده مدیران سازمان نسبت به حوزه روابط عمومی و رسانه ها می تواند در تقویت و گسترش ارتباط دو سویه روابط عمومی سازمان با رسانه ها تاثیر بسزایی داشته باشد و این تاثیر مثبت و حمایت از روابط عمومی در نتیجه شناخت درست مدیران سازمان از وظایف و نقش مهم روابط عمومی در بخش درون سازمانی و برون سازمانی متبلور می گردد.
آسیب تقابل به جای تعامل
مدیر خبرگزاری ایرنا در اردبیل معتقد است متاسفانه هم اکنون بین رسانه و روابط عمومی ها تعامل به حداقل ممکن رسیده و این دو قشر که در واقع دوبال جامعه ارتباطی محسوب می شوند هر یک به صورت مستقل به راه خود می روند.
موسی زاده با اشاره به گسترش فضای مجازی در سال های اخیر افزود: در سال های اخیر با گسترش فضای مجازی حتی این دو به رقیب هم تبدیل شده اند، این امر به ویژه از سوی روابط عمومی ها پررنگ تر مشاهده می شود و روابط عمومی با فراموش کردن وظیفه اصلی خود نقش رسانه های خبری را برعهده گرفته و پایگاههای اطلاع رسانی آن تبدیل به خبرنامه آن هم از نوع تکریم و تعریف شده است.
این فعال مطبوعاتی گفت: روابط عمومی ها دیگر احساس نیاز به خبرنگار حماعت نمی کنند و در پاسخ درخواست مصاحبه و اطلاعات، آنها را به پایگاههای اطلاع رسانی خود حواله می کنند و این مهمترین مشکل و چالش در فعالیت رسانه و مطبوعات است.
با همه این اوصاف باید تاکید کرد که با وجود این مشکلات و نارسایی ها، رسانه و روابط عمومی به دلیل هم خانواده بودن نیاز به یکدیگر داشته و این نیاز ضروری می سازد که به هر شکل ممکن تعامل بین دو قشر ایجاد و تقویت شود.
خبرنگار: ونوس بهنود
منبع : خبرگزاری مهر
