گره هفت ساله احداث پل قدس چگونه گشوده شد؟

 لطف اللهیان در چهارمین ماه از شهرداری اش «پل قدس» را کلنگ زنی می‌کند. این یک «سوپرایز عمرانی» برای پروژه‌ای است که در چند سال گذشته چندین بار به صحن شورا رفت و به دفعات از سوی شهرداران وقت تیتر یکِ سرخط‌های داغِ خبری شد. پروژه‌ای که از سال ۸۸ تا ۹۴ پروسه‌ای خسته کننده و مایوس کننده داشت. اما دوشنبه هفته جاری چراغ سبز شورا به پیشنهاد شهردار، طلسم هفت سال معلق مانده این پروژه را شکست؛ هر چند که بسته پیشنهادی شهردار برای احداث پل عیب و نقص چندانی هم نداشت. پروژه‌ای که شهردار اردبیل از آن به «بزرگترین پروژه عمران شهری اردبیل» یاد می‌کند. لطف‌اللهیان می‌گوید که این پل تجربه سنگینی برای شهرداری است که بارها ساخت آن تا مرحله عقد قرارداد رفته و متوقف‌شده است و شاید این نوع گردش کار، حساسیت‌ها را در مورد این پل بالاتر هم برده بود. اما چرا این پروژه باید مهم یا به تعبیری دیگر« بزرگترین» در حوزه عمران شهری است؟

پل قدس

یکم: شهریور ماه سال گذشته بود که یک تصمیم، هم مسیر و هم جنس پل را تغییر داد. آن روزها شهردار وقت در پی کلنگ‌زنی و احداث پلی بود که خیابان شهدا با گذر از چهار راه باهنر به خیابان شهید یسری وصل می‌کرد. قرار بر این بود که با بودجه‌ای نزدیک به ۱۲۰ میلیارد تومان این پل به صورت کابلی احداث شود. بازنگری در نقشه و شیوه اجرا، پل کابلی را معلق کرد. پل تغییر نقشه داد و این بار در امتداد خیابان شهدا از مسیر چهارراه حافظ به سمت میدان ججین تعریف شد. قرار بر این شد که پل به شیوه‌ای غیر کابلی اجرا شود و این دو تغییر یک صرفه‌جویی چشم‌گیری برای شهرداری به ارمغان داشت. ۲۵ میلیارد تومان میزان صرفه‌جویی در  تغییرات پل بود. البته بعدتر رقم تغییرات هزینه مورد نیاز را به ۵۵ میلیارد هم تقیل داد، اما با این تغییرات  کسی برای کلنگ‌زنی پا پیش نگذاشت. این شاید به نوعی تکرار همان ژانرهای پیشین بود. شهردار وقت هم  وعده را به بهار ۹۴ سپرد و از قرارگاه خاتم الانبیا به عنوان مجری نام برده شد و آنها هم خبر از راه‌اندازی کارگاه برای شروع کار دادند. حتی در ۱۲مین روز از فرودین ماه ۹۴  قرار شد که کارهای عملیاتی و اجرایی پل‌قدس را آغاز‌ شود، اما نه خبری از مجری نشد و  نه کسی خبری از اجرا و عدم اجرای آن داد. گویی پروژه پل قدس به معنای اخص و عین ناباوری طلسم شده بود. خبر اطمینان بخش اجرایی شدن این پل در کنار همه محاسن‌هایی که می‌تواند برای اردبیل به ارمغان داشته باشد، دستاوردی مهم در بازتعریفی از اعتماد داشته باشد. آنچه که مردم را به تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری‌های مدیران شهری امیدوارتر می‌کند.

حمید لطف اللهیان

دوم: دهه هشتاد، دهه توسعه اردبیل بود. البته توسعه نه به مفهوم اخص آن در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی، بلکه یک توسعه حجمی و فیزیکی و به مفهوم بزرگ و فربه شدن این شهر. محدوده جغرافیایی شهر به واسطه مهاجرت و افزایش جمعیت شبانه و به یک آن گسترش یافت و ترافیک یکی از سوغات‌های این فربه شدن برای اردبیل بود.

در اواسط دهه هشتاد، شورای شهر سوم رای به احداث پل‌های روگذر در شش نقطه شهر داد. توجیه احداث پل‌های روگذر در تقاطع‌های مبارزان، بعثت، سعدی، کارشناسان، باغمیشه و پیرعبدالملک گره‌گشایی از مشکل ترافیک راه‌بندان شهری بود. کارشناسان احداث چهار پل را  ضروری می‌دانستند اما محل احداث پل‌های باغمیشه و پیرعبدالملک محل مناقشه بود. از دستور شروع بکار شبانه شهردار برای احداث پل  گرفته تا کشف آثار تاریخی در محل ستون‌های پل و عدم در نظر گرفتن برخی از نظرات کارشناسی که این پل گرهی از بار ترافیکی پیرعبدالملک نخواهد گشود، این پل را به یکی از جنجالی‌ترین پروژه‌ دوران شهردای نیکزاد تبدیل کرد. نکیزاد پل را احداث کرد و یک گره به بار ترافیکی شهر افزود. گروهی از کارشناسان شهری بر این باور بودند که احداث پل در چهارراه باهنر در آن مقطع به جای باغمیشه و پیرعبدالملک باید در دستور کار قرار می‌گرفت. اما پلی که بتواند گره از حجم ترافیک چهارراه باه باهنر بکاهد، تا همین چند روز پیش فقط روی نقشه‌ها خودنمایی می‌کرد و پل قدس همچنان معلق بود.

پل قدس

دوشنبه هفته جاری بود که شهردار اردبیل از بسته راهگشای خود برای حل «معمای پیچیده» اجرای پل قدس رونمایی کرد. او از مذاکرات منتج به نتیجه با بانک شهر و شرکت سرمایه‌گذاری آتیه شهر برای اجرای این پروژه خبرداد و گفت که با هزینه ای ۴۹ میلیارد تومانی می‌سازد. آنچه که وی بر خلاف دیگر شهرداران آنرا با عزمی جدی برای اجرایی کردن آن گفت. این موضع‌گیری توام با اطمینان لطف الهیان امیدی را در شهر نسبت به مجموعه شهرداری ایجاد کرده است که در صورت اجرایی شدن بر اساس تقویم کاری، می‌تواند اعتماد جامعه شهری به شهرداری را از نو و در ساختاری متفاوت از قبل تعریف کند.

سوم: خبر عملیاتی کردن احداث پل قدس از منظر  دیگری هم اهمیت دارد. او از روزهای آغازین کارش شهرداری را در قالب نهادی اجتماعی معرفی کرده بود که توسعه اجتماعی و عمرانی را در عرض هم بسط می‌دهد؛ هر چند که در مقاطعی از این تز قرائت‌های متفاوت و تفسیرهای به مطلوبی صورت گرفت، اما اجرای پروژه‌ای که شورا و شهردای آنرا را «بزرگترین پروژه عمران شهری» معرفی می‌کند حکایت از آن دارد که در شهرداری اردبیل توسعه اجتماعی در عرض توسعه عمرانی تعریف شده، چنانچه لطف‌الهیان خود بارها عمران را مسیری توصیف کرده مسیر از خیابان فرهنگ دارد.