90 سال است در اقتصاد درجا می زنیم!
انتخاب خبر: وزیر راه، مسکن وشهرسازی جدا ازسکانداری وزارت تحت نظرش این روزها به نماد جدی مخالفت با نظام قیمت گذاری دستوری ومدافع اقتصاد رقابتی کابینه یازدهم تبدیل شده است واز هر فرصتی برای بیان این منظور وانتقاد به سازمان های قیمت گذار استفاده می کند.
عباس آخوندی که دیروز مهمان اتاق بازرگانی ایران بود علاوه بر نقد رویکرد پارلمان بخش خصوصی نسبت به وضعیت بنگاه ها در ایران ،این بار برای نشان دادن ریشههای مشکلات اقتصادچپ زده ایران با اشاره به نحوه ورود اندیشه مدرن در ایران گفت : مشکلات امروز اقتصاد ایران به اندیشه جانسخت سوسیالیست و سرگردانی بازار برمیگردد. برای توسعه ایران باید در مورد نحوه ورود مدرنیته و تجدد، بازنگریهایی صورت گیرد و این در شرایطی است که دوران مدرن و جدید با مشروطه آغاز شد که عمده این اندیشه هم بعد از شکست ایران از جنگهای روس بوده است؛ به همین دلیل عمدهترین آشنایی ایران با غرب بیش از آنکه با غرب اروپایی باشد، با غرب روسی است. بلافاصله پس از این، سوسیال ـ دموکرات و فرقههای دموکراتیک تبلیغ شد و البته بستر فقر دانش و فقر مادی، بیشترین زمینه را برای توسعه اندیشههای چپ فراهم کرد. وی ادامه داد: نگاهی به سیاستهای اقتصادی ایران نشان میدهد از ابتدای ورود مدرنیته، برای رویارویی با مشکلات و حوادث، گرایشی که برای حل مسائل اقتصادی وجود داشته، یک گرایش سوسیالیستی بوده است؛ به نحوی که در سال ۱۳۰۵ با توجه به مشکلات اقتصادی، تسعیر نرخ ارز و مبادلات ارزی مطرح میشود و اولین قانون، اسعار خارجی است و سازمان حمایت مصرفکنندگان به ثبت میرسد. در سال ۱۳۰۹ قانون دولتی کردن تجارت خارجی را در کشور شاهد هستیم و برای رویارویی با مشکلات مختلف، اندیشهای که گُلمایه تصمیمات است، اندیشه سوسیالیستی است به جای اینکه یک اندیشه متکی به بازار حاکم باشد.
مسئله اقتصاد ایران
وزیر راه اضافه کرد: این اندیشهها هیچ راهی را به پیش نمیبرد چرا که در بازار یک رویکرد منطقی برای فقر و مدیریت اقتصاد ملی وجود نداشته است و این فرآیند در ادامه حیات خود تثبیت میشود تا تضعیف نشود. بیشترین اعتراضها در آن زمان، نسبت به همین قوانین در دولت وقت صورت میگرفت و از سال ۱۳۰۵ تا به امروز که ۹۰ سال میگذرد، هنوز مسئله اقتصاد ایران، تثبیت نرخ ارز، ثبات قیمتها، قیمتگذاری و تفتیش اسعار است و بعد از ۹۰ سال هنوز به جایی نرسیدهایم.
آخوندی خاطرنشان کرد: وقتی در بازار موضع روشنی نسبت به اقتصاد نداریم، همان چیزی رخ میدهد که در دو دهه گذشته در اقتصاد ایران آن را شاهد هستیم . یکی از اتفاقات آن هم ابلاغ سیاستهای اصل ۴۴ قانون اساسی است که نحوه تدوین آن، داستان جالبی دارد. یکی از پیشنهاد دهندگان اصل ۴۴ قانون اساسی، عضو حزب توده بوده است و حتی در سیاستهای جدید که راه تجدیدنظر را برای اصل ۴۴ قرار داده نیز منجر به سیاستهایی همچون سهام عدالت شده که توزیع آن، تدبیری بود که در جهت کماثر کردن سیاستهای اصل ۴۴ اعلام شد و زمانی که باید موضع روشنی از سوی اتاق بازرگانی به عنوان پارلمان بخش خصوصی در رابطه با آن اتخاذ میشد، هیچ موضع روشنی را شاهد نبودیم.
اتاق دنبال یارانه بود نه مخالفت
وی ادامه داد : نظام بنگاهداری در ایران اکنون آنقدر گرفتار است که نمیتواند وارد اقتصاد شده و متاسفانه افرادی که باید به عنوان نمایندگان بخش خصوصی حرف میزدند، سکوت کردند و نمونه آن هم اجرای قانون هدفمندی یارانهها ست؛ به این معنا که در هدفمندی یارانهها نیز اصل قانون به این دلیل تصویب شده بود که اصلاح قیمت انرژی صورت گیرد و بهرهوری و کارآیی در اقتصاد ایران افزایش یابد اما اکنون بهرهوری به اینجا ختم شده که پول توزیع شود و در همان سال اول اجرای قانون، دولت با کسری منابع برای پرداخت یارانه نقدی مواجه باشد.
این عضو کابینه یازدهم افزود: موضع اتاق بازرگانی نیز در شرایط اجرای قانون هدفمندی یارانهها و توزیع یارانه نقدی به جای اینکه مخالفت باشد، پیگیری تخصیص یارانه تولید بود در حالی که فعالان اقتصادی باید به دنبال سیستم رقابتی باشند چرا که مفهوم یارانه تولید، وابسته کردن کل اقتصاد به دولت بود. کل یارانه تولیدی که قرار بود پرداخت شود در مجموع ۵۰۰ میلیارد تومان بود اما اکنون ما دلمان لک زده که بازار بگوید یارانه نمیخواهم و در مقابل دولت در قیمتگذاری دخالت نکند یعنی بخش خصوصی خواستار این باشد که یارانه نگیرد ولی قیمتگذاری آزاد باشد. آخوندی گفت: عمده فعالان اقتصادی به دنبال این بودهاند که یارانه تولید را از دولت بگیرند در حالی که موضع آنها با آقایی که به دنبال دریافت ۴۵ هزار تومان یارانه نقدی خود از دولت است، هیچ فرقی نداشت که خمیرمایه این هم به نظر میرسد اندیشههای سوسیالیستی باشد و با این وضعیت نمیتوان منتظر توسعه اقتصادی ایران بود.
وزیر راه و شهرسازی خاطرنشان کرد: گیرِ ذهنی من این است که چرا بخش خصوصی هیچگاه نسبت به وضعیت فعلی اقتصاد و رقابتی نبودن، اعتراض جدی ندارد، چرا که به نظر میرسد اگر این موضوع به سرنوشت روشنی نرسد، ایران توسعه یافتهای در کار نخواهد بود و بخش خصوصی همواره دستش در جیب دولت است.
به گفته وی اگر اتاق طرف دار نظریه قیمت بر مبنای بازار نباشد و در بعضی مواقع به دنبال منافع باشد، آن موقع باید بپذیرد که سازمان حمایتی هم باشد که برایش تعیین تکلیف کند. آخوندی با اشاره به اینکه انتظار من از اتاق بازرگانی این بود که در این رابطه موضع شفاف بگیرد، گفت: با وجود سازمان هدفمندی یارانهها، نمیتوان بخش خصوصی واقعی داشت و تا وقتی که این سازمان موجود است، بخش خصوصی متکی به خود نخواهیم داشت و اقتصاد یارانهای در ایران تداوم مییابد اما بالاخره یک نفر هم باید منادی این باشد که اقتصاد ایران متکی به دولت نشود و متاسفانه ما این چنین مواضعی را از اتاق بازرگانی نمیشنویم. در غیر این صورت، موضوع انحلال سازمان حمایت و هدفمندی یارانهها را نباید من به عنوان وزیر مطرح کنم.
بهترین کمک بخش خصوصی به دولت
وزیر راه و شهرسازی، مهمترین کمک بخش خصوصی به دولت را نظارت دانست و گفت: ما از بخش خصوصی میخواهیم بر کار تمام دستگاهها نظارت داشته باشد و هرکجا رقابتی نبود، آن را به ما اعلام کنند، چرا که توسعه کشور با رقابت و آزادی اطلاعات انجام میشود.
بخش خصوصی دنبال رقابت است نه یارانه
رئیس اتاق بازرگانی هم در ادامه این نشست ودر پاسخ به انتقاد آخوندی گفت: بپذیریم مدرنیته فقط در ظاهر در کشور رخ داده و دولت و حاکمیت در سالهای گذشته فرصتی برای شکلگیری بخش خصوصی به وجود نیاوردند. محسن جلال پور با بیان اینکه دولتها با استفاده از منابع خدادادی هرچه توانستهاند تاختهاند، افزود:بنابراین بخش خصوصی نتوانسته به درستی شکل بگیرد. در نتیجه همه تصمیمات برخلاف رقابتی شدن است. وی اضافه کرد:امیدواریم با توجه به دیدگاهی که امروز در بعضی دولتمردان شکل گرفته و مطالبه نجیبانه بخش خصوصی را محترم میشمارند، مسیر درستی را طی کنیم. ما هم در اتاق به دنبال رقابتی کردن اقتصادهستیم نه به دنبال یارانه.
منبع: روزنامه قانون