واکاوی آنچه در دانشگاهها می گذرد/ از کارخانه تولید مدرک گرایی تا تنبل‌پروری به جای نخبه پروری!
به گزارش خبرنگار 
به نقل از آران مغان، 62 سال پس از واقعه 16 آذر 1332 (شهادت سه دانشجوی دانشکده فنی دانشگاه تهران در اعتراض به دولت کودتا به خاطر تجدید رابطه با انگلستان و در آستانه سفر ریچارد نیکسون معاون رییس جمهوری وقت آمریکا به تهران) نکته ناگفته ای باقی نمانده که قصد تکرار آن در میان باشد؛ اما در آستانه این روز بزرگ که به نام روز دانشجو نامگذاری شده، بهانه ای شد تا نگاهی نقادانه و تحلیلی به چرایی عدم نخبه پروری داشته باشیم که در زیر می خوانید:
مقام معظم رهبری در دیدار سال 86 خود با جمعی از دانشجویان نخبه، برترینهای کنکور و فعالان تشکل های سیاسی و فرهنگی دانشگاه بر نخبه پروری سیاسی در دانشگاه های کشور تاکید کردند.
رهبر معظم انقلاب در بخشی از بیاناتشان فرمودند: «من حالا نخبه پروری سیاسی را توصیه می کنم و تاکید می کنم که در بخش های تبلیغات و صدا و سیما نخبه های سیاسی و نخبه های اجتماعی باید مطرح بشوند، بخشی از نخبه پروری هم مربوط به شماست، یعنی در محیط تشکلهای دانشجویی، نخبه های سیاسی پرورش پیدا کنند؛ فضا را آماده کنید. این دیگر دست دولت و دست محیط خارج از دانشگاه نیست، دست خود شماست، از فکر و از ذهن استفاده کنید، ببینید چگونه می توانید محیط بحث و استدلال و ارزیابی فکری و تقویت روحیه و تقویت امید و محکم کردن پایه های فکر سیاسی را در این طبقه جدیدی که بعد از شما می آیند برنامه ریزی کنید، خاطر جمع باشیم مجموعه دانشجویی در دوره بعد و دوره های بعد همچنان در جهت همین هدف های بلند و آرمان های خوب پیش خواهد رفت...»
در این سلسله گزارش به موضوع چرایی عدم نخبه پروری و راهکارهای تحقق آن با استفاده از ایده و نظر صاحب نظران و کارشناسان خواهیم پرداخت.
«حجت الاسلام سید سعید رشادی» امام جمعه پارس آباد درباره افول نخبه پروری در مراکز علمی و آموزشی می گوید: امروز اغلب دانشگاهها و دانشجویان ما گرفتار مدرک‌گرایی شدند در حالی که نیاز جامعه ما امروز به فنون و روش‌های جدید مهارت‌آموزی است تا از حالت رکود و بیکاری فارغ‌التحصیلان خارج شده و زمینه اشتغال مولد برای جوانان جامعه فراهم آید.
این دکتر حوزه و معارف با بیان اینکه نخبه پروری در دانشگاهها تنها به مدرک خلاصه شده، ادامه داد: امروزه مهمترین بهانه برای ورود دانشجویان به دانشگاه متاسفانه در دریافت مدرک خلاصه می شود؛ مدارکی که اغلب دارای اعتبار و ارزش خاصی نیست و اکثرِ دارندگان این مدارک دانشگاهی دارای مهارت و علم کافی و توان انجام کارهای تحقیقی مفید نیز نیستند که بتوانند برای جامعه مثمر ثمر باشند.
امام جمعه پارس آباد با اشاره به اینکه بی توجهی به ذخایر انسانی و نیروهای نخبه خسارت سنگینی بر پیکره جامعه وارد می کند، تصریح کرد: همه گره ها و مشکلات کشور به دست نخبگان باز می شود و آنها هستند که می توانند کشور را به عنوان یک کشور بالنده در دنیا معرفی کنند.
محمود کریمی، کارشناس ارشد علوم اجتماعی و پژوهشگر دفاع مقدس و نویسنده کتاب های انقلابی و دانشگاهی نیز با اشاره به رکود علمی کشور این چنین می گوید: یکی از عوامل رکود علمی کشور عدم جذب نخبگان علمی است به جای اینکه نخبه پروری در کشور صورت گیرد جلوی رشد نخبگان گرفته شده است.
این کارشناس ارشد علوم اجتماعی ادامه داد: وقتی که روند تحصیلات و انتخاب نخبگان براساس شرط معدل است، دانشگاه ها و مدارس به سوی رابطه ها و پول پیش می روند و چه بسا از زمان مدرسه دانش آموزان در مدارسی که پول می گیرند و نمره می دهند ثبت نام می کنند و نخبه دانش آموزی می شوند و در دانشگاه های پولی ثبت نام می کنند و معدل های بالا به وسیله رابطه ای و بازی با زبان می گیرند.
کریمی تصریح کرد: ما توقع داریم معدل بالاها همه نخبگان باشند، باید آزمون های جامع برگزار شود چه در سطح مدارس و دانشگاه ها یا برگه های امتحانی توسط مدارس دیگر یا دانشگاه های دیگر تصحیح شود تا رابطه و گفتار کارآیی خودش را از دست بدهد.
وی با اشاره به اینکه دانشگاه ها باید تکی نرخی شوند، گفت: دانشگاه های پولی و غیر انتفاعی ها معضل علمی برای کشور ایجاد کرده اند و باید دانشگاه ها همچون قیف عمل کنند که رفتن به دانشگاه ها آسان ولی بیرون آمدن از آن سخت باشد که الان بیرون آمدن از آن آسانتر از ورودش است.
این کارشناس ارشد علوم اجتماعی از بالارفتن رتبه علمی برخی اساتید با مقالات دانشجویان انتقاد کرد و گفت: متاسفانه در دانشگاه ها شاهد هستیم برخی از اساتید دانشگاه از دانشجویان مقالات علمی و پایان نامه هایی می خواهند که اسم اساتید در آنها باشد یا پایان نامه هایی که دانشجویان دارند را به اسم خود تمام می کنند، باید تدابیری اتخاذ شود تا جلوی این تقلب علمی گرفته شود.
این استاد دانشگاه معتقد است: نباید رشته تحصیلی در کارشناسی و ارشد با دکتری تفاوت داشته باشد؛ زیرا افراد تخصص لازم به آن رشته ها را ندارند و توان مدیریتی دانشجویان کاهش می یابد.
محسن حیدری نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری نیز در این باره می گوید: متاسفانه در دو سال گذشته با وجود تصریح امام خامنه ای بر تداوم شتاب علمی در کشور و جلوگیری از رکود علمی در دانشگاه ها، شاهد هستیم دانشگاه های کشور به لحاظ علمی در رکود هستند.
وی ادامه داد: متأسفانه در برخی دانشگاه ها شاهد رفتارهای باندی و جناحی هستیم و این مسئله علت اصلی رکود علمی کشور است که باید اصلاح شود؛ باندبازی و قبیله گرایی در فضای علمی و دانشگاهی جایگاهی ندارد و این امری مذموم است و باید از همه افراد توانمند استفاه کرد و وزارت علوم نیز باید جایگاه خود را در روند انقلاب درک کند.
به گفته این نماینده، این نوع باندبازی ها باعث شده فرهنگ و کار تربیتی در دانشگاه ها به حاشیه رانده شده و اردوهای مختلط و حیف و میل های فرهنگی بی هدف صورت گیرد.
به راستی با وجود تاکیدات رهبر معظم انقلاب مبنی بر نخبه پروری در دانشگاهها چرا این اصل مهم تاکنون در دانشگاهها رو به افول کشیده شده است؛ به راستی چرا دانشگاهها برخی کار فرهنگی را با کنسرت و اردوهای مختلط اشتباه می گیرند اما تنبل پروری را با نخبه پروری اشتباه نمی گیرند!
به راستی رهبر فرزانه کشورمان چند ماه پیش در دیدار با جمعی از رؤسای دانشگاهها و مراکز آموزش عالی با اشاره به موضوع مسائل فرهنگی در دانشگاهها فرمودند: برخی کار فرهنگی را با کنسرت و اردوهای مختلط اشتباه گرفته‌اند و برای توجیه کار غلط خود می‌گویند، دانشجویان باید شاد باشند!
