فیتیله ای که آتش به فرهنگ می زند/ رسانه ملی عذرخواهی کند

خبرگزاری شبستان: برنامه «فیتیله» شبکه ۲ سیما در قالب یک آیتم نمایشی، ملت بزرگ آذربایجان و ترک زبان را به تمسخر گرفت.

خبرگزاری شبستان – تبریز: اقوام ایرانی در مولفه های مشترکی ویژگی های مشترکی دارند که در قالب یک هویت واحد به نام ملت پذیرفته می شود؛ تاریخ، جغرافیا، سنت ها و فرهنگ مشترک میان اقوام ایرانی، از جمله محورهای اساسی وحدت آفرین میان این اقوام است.

 

تقویت فرهنگ و آداب و سنن اقوام ایرانی، یکی از راهکارهای وحدت آفرین است و یکی از راه های تقویت این فرهنگ نیز رسانه ملی است. اما روز جمعه هفته گذشته، در یکی از برنامه های شبکه ۲ سیما که با عنوان «فیتیله» برای کودکان و نوجوانان برنامه تولید و پخش می کند، به فرهنگ مردم ترک زبان کشورمان اهانت کرد.

 

ماجرا از این قرار است که در یکی از آیتم های فیتیله به نام "هتل فیتیله ای" پدر و پسر ترک زبانی قصد ترک زودهنگام هتل را دارند و علت آن را نیز به صورت دست و پا شکسته و هم ترکی و هم فارسی بوی بدی اعلام می کنند که از اتاق آنها استشمام می شود. مدیر پذیرش هتل هم بعد از بررسی متوجه می شود که فرزند این مسافر به اصطلاح ترک زبان، به جای استفاده از مسواک از فرچه توالت برای شستن دهان خود استفاده کرده است و این بوی بد نیز از دهان این کودک متصاعد می شود.

 

استفاده از قومیت ها و ظرفیت بالقوه آن ها در رسانه ملی، مطلوب اقوام مختلف ایرانی است اما نه اینکه در موضوعی که می خواهیم یک فرد را نفهم و جاهل و در حد انسان های اولیه نشان دهیم، از کسی استفاده کنیم که بارها در جملات خود از کلمات ترکی استفاده می کند و سعی دارد تا کاملا به مخاطب بقبولاند که یک ترک زبان می باشد و در نهایت کم فهمی و بی سوادی قرار دارد.

 

 پس از پخش این برنامه در شبکه ۲ سیما، در بسیاری از شهرهای ترک نشین که گذر می کنی، حرف و حدیث از این اقدام نسنجیده این شبکه در رسانه ملی است، ناراحتی و نارضایتی از رسانه ملی در چهره مردم پیداست و شاید کوچک ترین حرکت نسنجیده و احساسی از سوی برخی از سوء استفاده کنندگان، حوادث ناگوار خردادماه سال 1385 را در مناطق ترک نشین تکرار کند.

 

بر همگان مبرهن است، مردم آذربایجان چه پیش از انقلاب اسلامی و چه بعد از آن در هشت سال دفاع مقدس و چه در حوادث سال 88 که یک روز زودتر از سایر شهرها در هشتم دی ماه به دفاع از انقلاب به خیابان ها آمدند،امتحان خود را پس داده اند.

 

مردم ترک زبان، از فرهنگ غنی و اخلاق و معرفت بسیار ارزشمندی برخوردار هستند که با چنین حرکت هایی، کوچک ترین خدشه ای به آن وارد نمی شود، اما از رسانه ملی انتظار می رود در تولید و پخش برنامه های خود بویژه برنامه های نمایشی آن هم برای سنین حساس و تاثیرپذیر کودک و نوجوان، سنجیده تر عمل کند تا شاهد تکرار چنین اتفاقات تلخی نباشیم.

تهیه کننده برنامه فیتیله بیانیه داد

بعد از اعتراض گسترده هموطنان آذربایجان به توهین برنامه فیتیله، تهیه کننده این برنامه بیانیه‌ای صادر کرد. متن بیانیه تهیه کننده برنامه فیتیله به شرح زیر است:

 

دوستان و همراهان گرامی

در تاریخ 15/8/94 در برنامه فیتیله نمایشی پخش شد که باعث آزرده خاطر شدن عده ای از عزیزان مخاطب گردید در این باره نکات زیر را به استحضار می رساند:

 

1- سابقه فعالیت گروه فیتیله گواه این ادعا است که اقوام و طوایف ایران همواره مورد احترام بوده و این گروه هیچگاه به خود اجازه نمی دهد به ایشان توهین یا جسارتی روا نماید.

 

2- اصالت بازیگران اصلی این برنامه از اقوام اصیل ایران همچون آذری ، گیلک و لر بوده و هیچگاه به خواستگاهی که از آن بر آمده اند توهین نمی کنند.

 

3- مفهوم نمایش مورد اشاره در زمینه آموزش استفاده مسواک بوده و مانند نمایش های دیگر ترکیبی فانتزی از گویش و لهجه های مختلف در فضای نمایش استفاده شده است و این به معنای جسارت به قوم و یا لهجه خاصی نمی باشد.

 

 در آخر این گروه صمیمانه از سو تفاهم پیش آمده از همه بینندگان با ارزش برنامه فیتیله عذرخواهی کرده و بار دیگر تاکید می کند بقای برنامه فیتیله و هر برنامه تلویزیونی دیگر متکی به نگاه پر مهر بینندگان آن برنامه می باشد و رضایت قلبی ایشان آرزو همیشگی این برنامه می باشد.

 

از ترک زبانان عزیز عذرخواهی می کنیم/ افتخار می کنم ترک زبان هستم

همچنین به دنبال پخش یکی از بخش های سری جدید عموهای فتیله ای از شبکه دوم سیما که با انتقاد ترک زبانان در شبکه های اجتماعی مواجه شد، کارگردان این برنامه تلویزیونی از مردم آذربایجان و ترک زبان عذرخواهی کرد.

 

 محمد مسلمی، با تاکید بر اینکه به اشتباه مان پی برده ایم، اظهار داشت: من خودم اهل اردبیل هستم و افتخار می کنم که جزو خانواده ترک زبانان با غیرت ایران عزیز هستم.

 

وی ادامه داد: مردم آذربایجان و ترک زبان کشورمان همواره با تعصب و غیرتی که نسبت به قوم خود داشته و دارند زبان زد عام و خاص هستند و این یک حق مسلم و طبیعی هر قومی است.

 

مسلمی تاکید کرد: تنها خداوند تبارک و تعالی دچار اشتباه و لغزش نمی شود و هر انسانی امکان دارد در طول عمرش اشتباه کند.

 

وی با اشاره به انعکاس وسیع بخشی از برنامه روز گذشته عموهای فتیله ای اذعان داشت: انتشار گسترده این موضوع در شبکه های اجتماعی مسئولیت ما را نسبت به پذیرش اشتباه و جبران آن دو چندان کرد و مکطمئن هستیم که مردم فهیم و با غیرت آذربایجان با نقد منطقی این عذرخواهی دست اندرکاران برنامه عموهای فتیله ای که 24 سال میهمان خانه های ایرانیان عزیز می باشد را پذیرا خواهند بود.

 

پخش فیتیله متوقف شد

اما روابط عمومی صدا و سیمای نیز با صدور بیانیه ای از توقف پخش برنامه فیتیله خبر داد.

 

در بخشی از این بیانیه آمده است: رسانه ملی با وجود سهوی بودن این مساله، وظیفه خود می داند ضمن عذرخواهی از هموطنان و خصوصا آذری زبانان عزیز و به دور از هر گونه توجیه رسانه‌ای برای رفع کوچکترین ابهام و بدبینی هموطنان عزیز آذری‌زبان کشورمان نسبت به فرزندان پرتلاش و خدمتگزارشان در صداوسیما، موارد و تصمیمات متخذه ذیل را به اطلاع این عزیزان و همه مخاطبان رسانه ملی برساند:

 

1- علیرغم سهوی بودن این اتفاق، مسئولان و عوامل دخیل در تولید و پخش این برنامه، متخلف محسوب می شوند و این مساله تا آشکار شدن موضوع و ریشه های آن به طور جدی پیگیری خواهد شد.

 

2- با وجود جایگاه مردمی این برنامه مطابق با نظرسنجی های مختلف سال های گذشته که از آن به عنوان برنامه ای باسابقه و پربیننده یاد شده است، لیکن به خاطر این بی دقتی صورت گرفته، تا انجام بررسی های لازم و رسیدن به نتیجه نهایی، پخش برنامه "فیتیله" فعلا متوقف می شود.

 

3-- مدیر پخش و مدیر گروه کودک شبکه دو به دلیل سهل انگاری توبیخ کتبی خواهند شد و جانشین مدیر پخش که مسئول نهایی نظارت برنامه هاست نیز توبیخ و از مسئولیت برکنار می شود.

 

4 - بدیهی است که سازمان صداوسیما پس از بررسی دقیق این موضوع و رسیدن به نتایج نهایی، موارد را به اطلاع مخاطبان خواهد رساند.

واکنش مسئولان و نمایندگان مجلس

اما این اهانت به ملت بزرگ آذربایجان و ترک زبان، واکنش های مختلفی را از سوی مسئولان و نمایندگان مردم آذربایجان در مجلس  به دنبال داشته است.

 

اسماعیل جبارزاده، استاندار آذربایجان شرقی، در پی این اهانت، خواستار برخورد قاطع با عوامل و سازندگان برنامه پخش شده از شبکه 2 صداوسیما شد.

 

وی در واکنش به برنامه پخش شده از شبکه دو صداو سیما اظهار داشت: مسئولان استان از جنس مردم، خدمتگزار مردم و همیشه در کنار مردم هستند.

 

جبارزاده افزود: در شادی مردم شاد و هنگام غم و اندوه آنها، شریک غم و آلام آنها هستیم و اگر شخصی، جریانی و یا گروهی خواسته و یا ناخواسته به مردم ما  قصد تحقیر، توهین و حقارت کند، مطمئنا اول شخص مقابل خود، ما را خواهد دید.

 

استاندار آذربایجان شرقی تصریح کرد: از برنامه پخش شده از شبکه دوم صداوسیما،  بسیار متاسف و متاثر شدم، لذا در اولین فرصت، موضوع به معاونت امنیتی و انتظامی وزارت کشور و نیز به معاونت سیاسی وزارت کشور منعکس گردید و طی نامه ای رسمی، وزیر کشور را در جریان ماوقع قرار دادیم.

 

جبارزاده اظهار امیدواری کرد: مسئولان صداوسیما هرچه زودتر ابعاد مختلف قضیه را بررسی و نسبت به شناسایی علل و انگیزه سازندگان این برنامه رسیدگی کامل نموده و با مسببین آن، برخورد قاطع به عمل آورند. استاندار آذربایجان شرقی تاکید کرد: در هر حال از طریق وزیر کشور تا حصول نتیجه پیگیر موضوع خواهیم بود.

جای تاسف عمیق است

محمدحسین فرهنگی، عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی و نماینده مردم تبریز در مجلس، نیز در پی این اهانت گفت: پیرو برنامه موهن اخیر صدا و سیما، تماس و اعتراضی که با جناب آقای موسوی قائم مقام صدا و سیما داشتم، ایشان قول پیگیری جدی موضوع و برخورد با عوامل برنامه را دادند و به زودی اعلام خواهد شد.

 

واقعا جای تاسف عمیق است که چرا با جایگاه، شخصیت، عواطف و احساسات مردم عزیز آذربایجان این گونه بازی می شود. 

 

مسئولان استانی و کشوری نیز بطور جد پیگیر موضوع هستند و در تهران جلسه ای برای رسیدگی به این موضوع در عالی ترین سطح تشکیل خواهد شد.

آیا رسانه ملی می‌ خواهد صدای تفرقه را در کشور نهادینه سازد؟

مسعو پزشکیان، نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو نیز توهین آشکار صداوسیما در برنامه روز جمعه فیتیله‌ به ترک‌زبانان را به شدت محکوم کرد.

 

وی طی انتشار مطلبی در پایگاه اطلاع رسانی خود عنوان کرد: اینجانب بعنوان نماینده مردم آذربایجان در مجلس شورای اسلامی، این توهین آشکار صداوسیما در برنامه روز جمعه فیتیله‌ به ترک‌زبانان را به شدت محکوم می‌کنم.

 

روز جمعه ۱۵ آبان بار دیگر شاهد توهین آشکار برنامه‌سازان سازمان صدا و سیما به قومیت‌ها بودیم و برای چندمین بار متوالی با تمسخر قوم ترک، صدا و سیما توهین به یک قوم را با برنامه طنز به عمد و یا به سهو اشتباه گرفت.

 

اقدام ناصحیح صورت گرفته در برنامه «فیتیله‌ ها» که در روز جمعه از آنتن شبکه ۲ سیما یا با برنامه‌ ریزی و یا با عدم دقت عده‌ای خاص به روی آنتن رفت. این بار هر توجیهی در این خصوص با هیچ منطقی قابل قبول نخواهد بود.

 

اینجانب بعنوان نماینده مردم آذربایجان در مجلس شورای اسلامی، این توهین آشکار صداوسیما در برنامه روز جمعه فیتیله ‌ها به ترک ‌زبانان را به شدت محکوم می‌کنم و از مسئولین صداوسیما انتظار دارم که ضمن عذرخواهی از ملت شریف ایران بخصوص مردم غیور آذربایجان، با عوامل و سازندگان این مجموعه برخورد لازم صورت گیرد و تمهیدات لازم جهت جلوگیری از این حرکات تفرقه ‌انگیز و تنش‌ زا در بین اقوام ایرانی انجام پذیرد.

توهین به مردم آذربایجان، توهین به مردم ایران است

همچنین محمداسماعیل سعیدی، نماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی در خصوص توهین برنامه فتیله به قومیت ها و مردم آذربایجان گفت: در پشت صحنه اجرای اخیر و توهین آمیز صداوسیما نسبت به مردم آذربایجان دست عمد وجود دارد.

 

وی افزود: بالاترین مقام صداوسیما باید سریعا عذرخواهی کرده و باید با تهیه کنندگان و مجریان این برنامه برخورد جدی شود.

 

سعیدی اظهار داشت: تهیه کنندگان و مجریان برنامه فتیله به امر رهبر معظم انقلاب مبنی بر عدم ایجاد شکاف در بین قومیت ها پشت کرده و موجبات ناراحتی مردم آذربایجان را فراهم کردند، این درحالی است که یکی از اهداف دشمن تحریک قومیت هاست.

تذکر جدی به صدا و سیما

محمد حسن نژاد، نماینده مردم شریف شهرستانهای مرند و جلفا نیز با صدور بیانیه ای اعلام کرد: متاسفانه در سال همدلی و همزبانی و علی رغم تاکیدات مقام معظم رهبری در ماههای اخیر به حفظ وحدت و جلوگیری از چند دستگی صدا و سیما در یکی از برنامه های پر بیننده ملی و آن هم برای قشر حساس و تاثیر پذیر کودک و خردسال اقدام به توهین نابخشودنی نسبت به هموطنان غیور و متمدن اذربایجانی نموده هست.

 

این اقدام از دید اینجانب که افتخار نمایندگی مردم شریف ترک زبان مرند و جلفا را در مجلس شورای اسلامی دارم حتی در صورت سهوی بودن به شدت محکوم و نابخشودنی بوده و انتظار دارم صدا و سیما که مجری تلویزیونی را به خاطر توهین نه چندان رکیک به یک مربی باشگاهی ممنوع التصویر و صوت می نماید ضمن عذرخواهی از هموطنان آذربایجانی مسئولین این اقدام موهون را شدیدا تنبیه نموده و در غیر اینصورت خود را برای جدی ترین اقدامات قضایی و نظارتی آماده نماید. در ضمن از هموطنان اذربایجانی استدعا دارم از اقدام احساسی اجتناب نموده و مطمئن باشند نمایندگان آنان در مجلس شورای اسلامی پیگیر احقاق حقوق حقه آنان به مانند موضوع اهانت به هواداران تیم تراکتور سازی خواهند بود.

 

از طریق دستگاه قضایی پیگیری می کنیم

کمال الدین پیرموذن نماینده مردم اردبیل، نیر، نمین و سرعین در مجلس شورای اسلامی نیز در صفحه شخصی خود به شدت به توهین صداوسیما به آذری زبان ها در یک برنامه تلویزیونی واکنش نشان داد و در توضیح یکی از پست ها وعده پیگیری موضوع را از طریق دستگاه قضا و نیز تحقیق و تفحص از صداوسیما را داد.

 

بدینوسیله توهین آشکار رسانه میلی اقتدارگران خودحق پندار خودپسند دربرنامه روز جمعه فیتیله به ترک زبان های مکرم را محکوم می کنم و به عنوان نماینده آذری زبان کشوربزرگ ایران اسلامی اعلام می دارم تا تحقیق و تفحص از صدا وسیما و ارجاع پرونده به قوه قضاییه با همکاری دوستان، این توهین علنی نابخردان را پیگیری خواهم کرد.

 

نظر رهبر انقلاب درباره تقلید لهجه قومیت ها

رهبر معظم انقلاب با "اعلام حرمت تقلید لهجه قومیت ها در صورت تمسخر لهجه"، به ریشه یابی این نقشه استعمار می پردازند: "غالب این شهرهایی که لهجه های آنها تقلید می شود، شهرهایی هستند که دارای مردم غیرتمندی هستند که در حوادث مهم صد سال پیش در مقابل دشمنان و مهاجمین ایستاده اند. این تصادفی نیست. این تقلید هم سابقه ندارد. یعنی توی هیچ یک از این کتاب های ادبی و طنز و غیره ما ندیدیم که یک حرفی باشد که نشان دهنده تقلید لهجه باشد. این مال همین اواخر است؛ یعنی مثلا از صد سال پیش به این طرف؛ یعنی از وقتی که کشور ما در مواجهه با این دشمنی ها قرار گرفته، یکی از مناطقی که ایستادگی سرسخت کرده، مناطق شمال است، منطقه گیلان، یکی از مناطق، منطقه خراسان است؛ یکی از مناطق، مناطق آذربایجان است. این ها آن جاهایی هستند که مردمش سرسختی و سلحشوری نشان دادند. اتفاقا سعی شده است که همین ها از لحاظ لهجه در بین مردم سبک بشوند. یعنی تقلید می شود. (بیانات رهبر معظم انقلاب در جلسه درس خارج فقه درباره تقلید لهجه ی قومیت ها؛ ۳۱/۱/۱۳۸۹)