خوشبختی ویژه‌خواران با گاز 8 سنتی
جمعه, ۲۵ دی ۱۳۹۴، ۱۰:۲۱ ب.ظ
پتروشیمی‌ها در حال تحقق خواسته‌های خود هستند؛ آنها در حوزه کاهش نرخ خوراک از تلاش‌های خود نا‌امید نشده‌اند و آنطور که از شواهد پیداست توانسته‌اند بازی را به سود خود باز‌گردانند.
نویسنده : وحید حاجی‌پور
پتروشیمی‌ها در حال تحقق خواسته‌های خود هستند؛ آنها در حوزه کاهش نرخ خوراک از تلاش‌های خود نا‌امید نشده‌اند و آنطور که از شواهد پیداست توانسته‌اند بازی را به سود خود باز‌گردانند. به گزارش «جوان» بیژن نامدار زنگنه وقتی به نفت آمد با کمبود شدید درآمدها مواجه شد؛ گروهی را مأمور بررسی فرصت‌های درآمدی کرد که این گروه در نخستین بررسی متوجه ویژه‌خواری فعالان پتروشیمی شد که گاز را با قیمت سه سنت در هر متر مکعب دریافت کرده و با تبدیل آن به محصولات بالادستی پتروشیمی سود کلانی از آن خود می‌کردند به طوری که در یک سال سودشان به حدود 400 درصد بالغ می‌شد. تحقیقات دقیق‌تر روی میزان مصرف گاز این واحد‌ها نشان می‌داد در صورت چهار برابر شدن قیمت خوراک وزارت نفت حداقل 6 میلیارد دلار در سال کسب درآمد کرده و از ویژه‌خواری برخی مجتمع‌های پتروشیمی جلوگیری می‌کند. این مجتمع‌ها با بهره‌گیری از وام‌های بانکی اقدام به سرمایه‌گذاری در این بخش کرده و بدون پرداخت مالیات همه سرمایه‌گذاری انجام شده را یک ساله جبران می‌کردند که چنین پدیده‌ای نشان بزرگی بود از رانت بادآورده.
خواسته نفت
وزارت نفت خواستار افزایش قیمت خوراک از سه سنت به 22 سنت شد که در نهایت و با همه لابی‌ها و مشکلات پیش رو این رقم به 13 سنت رسید اما باز هم پتروشیمی‌ها خواستار کاهش شدند. محمدرضا نعمت‌زاده و معاونش مجتبی خسروتاج که در بخش پتروشیمی فعالیت ویژه‌ای دارند فاز کاهش قیمت خوراک را دنبال کردند تا سود پتروشیمی‌ها کاهش نیابد. پتروشیمی‌ها دادخواهی خود را به دوست نزدیک خود یعنی وزیر صنعت سپردند تا حرف آنها توسط وی و البته سایر وزرا در دولت مطرح شود.
علاوه بر وزیر صنعت، وزرای دفاع، اقتصاد و کار هم وارد این کارزار شدند و با رهبری نعمت‌زاده، نامه‌ای را به رئیس‌جمهور ارسال کردند که بر اساس آن، به طور غیرمستقیم خواستار کاهش قیمت خوراک شدند هرچند در نامه نشانی از خواسته نبود اما به خوبی مشخص بود که منافع سازمانی این وزرا، این هدف را دنبال می‌کرد. نوبخت و زنگنه البته روبه‌روی این خواسته ایستادند و تا به امروز هم از کاهش نیافتن قیمت خوراک گفته‌اند. وزیر نفت به دنبال افزایش درآمد خود است و سازمان برنامه هم برای این پول برنامه‌ها دارد. با این وجود مبارزه برای مشخص شدن دستوری قیمت گاز ادامه داشت تا چند روز پیش که از دولت خبر رسید قرار است قیمت گاز برای خوراک به زیر 10 سنت افزایش یابد. از فرمولی گفته شد که بر اساس آن قیمت گاز هشت سنت خواهد شد. چند روز بعد اما فرمول تعیین قیمت فروش گاز طبیعی به‌عنوان خوراک واحدهای پتروشیمی از سوی معاون اول رئیس‌جمهور مورد موافقت قرار گرفت و ابلاغ شد.
داستان فرمول
پس از آنکه وزیر نفت فرمول پیشنهادی تعیین قیمت گاز طبیعی خوراک واحدهای پتروشیمی را به دکتر اسحاق جهانگیری ارائه کرد، معاون اول رئیس‌جمهور فرمول یادشده را فرمولی مناسب ارزیابی کرد که می‌تواند اطمینان لازم را به سرمایه‌گذاران در صنعت مهم پتروشیمی بدهد.
فرمول همان آرزویی است که وزیر صنعت و دوستان وی در پتروشیمی به دنبال آن بودند؛ دبیر انجمن کارفرمایی صنعت پتروشیمی گفت:اگرچه در ابلاغ معاون اول رئیس‌جمهور، اشاره به نرخ خوراک پتروشیمی‌ها نشده اما با شاخص‌های اعلام شده و محاسبات ما رقمی بین ۸ تا 5/8 سنت به دست می‌آید که در مقایسه با ۱۳ سنت قبلی، نگرانی را تا حد زیادی برطرف می‌کند.
احمد مهدوی افزود: ابلاغیه دولت یازدهم قیمت‌ها را به فرمولی مشخص متصل و سرمایه‌گذاری در این صنعت کلیدی را تسهیل خواهد کرد.
در سوی دیگر نایب رئیس انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی از تعیین قیمت 5/8 سنت برای هرمترمکعب گاز طبیعی به‌عنوان خوراک واحدهای پتروشیمی در فرمول جدید خبر داد و گفت: این فرمول و نرخ فقط مانع ضرر و زیان واحدهای پتروشیمی می‌شود و برای سرمایه‌گذاری جذاب نیست. زمانی که قیمت هر بشکه نفت 120 دلار بود خوراک پتروشیمی‌ها 13 سنت بود، حالا که قیمت نفت به 30 دلار رسیده حدود 5 سنت نرخ خوراک پتروشیمی‌ها را کم کرده‌اند. رجالی با بیان اینکه نرخ خوراک پتروشیمی‌ها هنوز با قیمت نفت همخوانی ندارد، افزود: رقبای خارجی ما جایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که هم فضای کسب و کار و هم قیمت تمام‌شده پروژه مناسب باشد بنابراین با این تغییر قیمت نمی‌توانیم بگوییم که کار ما صددرصد درست شد. بر اساس این گزارش، وزارت نفت تا به امروز خروجی فرمول خود و عدد مورد نظر را اعلام نکرده است اما پتروشیمی‌ها همچنان رقم 8 سنت را اعلام کرده و معتقدند این رقم باید باز هم کاهش پیدا کند.
این رقم در حالی اعلام می‌شود که نرخ خوراک گاز در کشورها با قیمت‌‌گذاری منطقه‌‌ای آن متفاوت است، به طوری که در سال 2014، قیمت هر مترمکعب گاز تحویلی به صنایع پتروشیمی (شامل خوراک و سوخت) در امریکا 20 سنت، در اروپا 42 سنت، آسیای شرقی 51 سنت و امریکای لاتین 52 سنت بوده است.
برخلاف ادعاهای برخی مدیران نهادهای غیردولتی، قیمت خوراک گاز تحویلی به واحدهای پتروشیمی در ایران به مراتب از بسیاری از کشورها پایین‌تر است.
