حکومت ایران باید مشارکت اجتماعی و سیاسی جوانان را تقویت کند

انتخاب خبر: یک دانشجوی آلمانی در رشته علوم سیاسی برای آشنایی با ایران به این کشور سفر کرده است. او از تجربیات این سفر می‌گوید. او معتقد است نسل جوان ایران تمایلی به ایجاد تغییری اساسی در این کشور ندارد.

رابرت فوکس در پاسخ به این سوال که  زندگی در ایران را چطور تجربه کردید، گفت: زندگی در تهران بسیار آزاد و مدرن بود. مثلأ حجابی که زنان بر سر داشتند هر لحظه امکان داشت از سرشان بیفتد. اغلب جوانان، موزیک پاپ گوش می‌کردند و حتی در رستوران‌ها هم بسیار آزاد بودند. از آن گذشته مردم در چهاردیواری خانه‌شان هر طور که دوست داشتند زندگی ‌می‌کردند.

می‌توان گفت که حکومت هیچ تأثیری در زندگی روزمره‌شان ندارد. اما برایم بسیار جالب بود ترس پنهان از سپاه پاسداران یا بسیج همه جا محسوس است؛ اینکه هر لحظه ممکن است آنها از راه برسند.

اما این ترس، تعریف خاصی ندارد و نمی‌توان به روشنی توضیح داد که ترس از چه چیزی است.

اما جوانان ایرانی با این شرایط، کنار آماد‌ه‌اند و زندگی‌شان را می‌کنند. البته در تهران، زندگی به مراتب مدرن‌تر از شهرهای دیگر بود.

در اصفهان، جوانان کمی‌بیشتر محتاط بودند و در یزد خوب بازهم بیشتر. شیراز آزادتر بود اما در قشم مردم خیلی محتاط‌ بودند. زندگی در قشم بسیار ساده و ابتدایی بود. اگر مکان‌های توریستی را کنار بگذاریم، باید بگویم که احساس می‌کردم در افغانستان هستم.

به گزارش دویچه وله، وی همچنین در پاسخ به سوال دیگری در خصوص این که جامعه ایران را از نظر سیاسی چطور ارزیابی می‌کنید، گفت: آنچه من تجربه کردم توجه صد در صد جوان ایرانی به مادیات بود. ظاهر زندگی برای آنها بسیار بسیار مهم است. از جراحی زیبایی بینی گرفته تا ثروت و دارایی. کمتر کسی در میان جوانانی من دیدم که به ارزش‌های غیرمادی مثل آزادی، یا امکان رشد فردی فکر می‌کرد.

به نظر من می‌توان گفت آنها به نوعی در برابر شرایط، تسلیم شده‌اند و حال تمام توجه خود را معطوف مادیات کرده‌اند. برداشت کلی من از تمام صحبت‌هایی که با جوانان ایرانی داشتم این است که نسل جوان بلندپروازی کمتری برای ایجاد تغییر دارد. حوصله نبرد و جدل ندارد، بلکه تلاش می‌کند با شرایط به تعامل برسد.

البته ما به هیچ نمی‌‌توانیم به آنها خرده بگیریم که چرا برای آزادی تلاش نمی‌کنند‌، چون آنها هستند که باید آماده فداکاری و از خودگذشتگی زیاد باشند و شهامت بسیار داشته باشند تا برای ایجاد تغییری اساسی در این کشور تلاش کنند. چنین تغییری نیازمند برنامه و سازماندهی است و با یک حرکت ناگهانی نمی‌توان به نتیجه رسید.

به گزارش انتخاب خبر، اما آیا جوانان ایرانی به ثروت، بیشتر از ارزش های انسانی مانند آزادی بها می دهند؟! به گفته یک جامعه شناس، شاخص های تحقیقی که این دانشجو انجام داده است باید مشخص گردد و اعلام شود که در کجا و با چه قشری از  جامعه مصاحبه صورت گرفته است.

غلامعباس توسلی در گفتگو با خبرنگار انتخاب خبر افزود: اقشار دانشجویی خود به گروه های مختلفی تقسیم می شوند و از این نظر، متفاوت هستند. دیدگاه های شهرستانی ها، تهرانی ها و مناطق و استان های مختلف کشور متفاوت است.

جوانان ایرانی سرخورده شده اند
وی تصریح کرد: تا زمانی که جزئیات تحقیق این دانشجوی آلمانی بیان نشود و ارزیابی در کلیات تحقیق این دانشجوی علوم سیاسی شهروند آلمان انجام نگردد، نمی توان به صداقت و دقت پژوهشگر اعتماد کرد. نتیجه گیری نهایی نیز از انجام پژوهش های این دانشجوی علوم سیاسی شهروند آلمان که مدتی در ایران بوده است، قابل قبول نیست.

توسلی اما تأکید کرد: به هرحال شکی نیست که افراد و جوانان تحت تأثیر فضایی که طی دهه های گذشته در کشور بوجود آمده است، سرخورده شده و به دنبال مسایل انسانی و اجتماعی نیستند و تا حدود زیادی توقع داشتن از آنها برای پرداختن به مسایلی مانند آزادی، حقوق انسان و حقوق بشر، شاید با توجه به شرایط موجود کشور و جامعه بی جا باشد.

این استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران با تأکید بر اینکه به هرحال تاحدی می توان البته چنین رویکردی را از سوی جوانان ایرانی پذیرفت و در این صورت می توان صحت بخشی از مصاحبه ها و تحقیقات این دانشجو را تأیید کرد، تصریح کرد: آنچه مسلم است؛ تعدادی از جوانان کشورمان در اظهارنظر کردن پیرامون مسایلی از قبیل آزادی و ارزش های انسانی مانند حقوق بشر، جانب احتیاط را می گیرند و درست اظهار نظر نمی کنند و از طرفی نیز سخنان مطرح شده توسط جوانان را البته نمی توان به کلیت جامعه تعمیم داد.

جوانان کشورمان از ورود به مسایل اجتماعی و سیاسی کشور فاصله گرفته اند
وی گفت: ایراد چنین اظهارنظرهایی از سوی جوانان ممکن است صحیح باشد، اما تعمیم آن به کل اقشار جامعه، مغالطه است.

توسلی ادامه داد: جوانان کشورمان اکثراً در فضای بسته و محدودی از نظر سیاسی  قرار دارند و هنگامی که فضای کشور فضای سیاسی مطلوبی نباشد، افراد خود به خود از عرصه سیاسی- اجتماعی خارج شده، به مسایل شخصی خود پرداخته و بیشتر فردگرا می شوند و از مسایل اجتماعی و سیاسی کشور فاصله می گیرند و کمتر به آن می پردازند.

وی تصریح کرد: چنین رویکردی از سوی جوانان کشورمان ناشی از شرایطی است که طی یک دهه اخیر در فضای سیاسی- اجتماعی ایران بوجود آمده است.

این جامعه شناس با بیان اینکه جوانان، بسیار حساس هستند و در برابر اتفاقاتی که در جامعه رخ می دهد و در برابر روشی که دولتمردان و حاکمان کشور در پیش می گیرند، حساسیت از خود نشان می دهند، افزود: نتیجه چنین رفتاری آن است که یا تا حد افراط به مسایل سیاسی- اجتماعی ورود پیدا می کنند و یا در حد تفریط، اصلاً به مسایل سیاسی و اجتماعی ورود پیدا نمی کنند و کناره گیری کرده و درگیر مسایل و مشکلات موجود نمی شوند.

جوانان به عنوان آینده ساز کشور باید جامعه را اداره کنند
جوانان نباید به سمت منافع شخصی سوق داده شوند
وی تأکید کرد: این در صورتی است که جوانان باید به مسایل اجتماعی- سیاسی توجه کنند و باید به ارزش های انسانی و ملی و هنجارهایی که در زندگی می تواند قابل اهمیت باشد بها دهند.

وی اضافه کرد: جوانان به عنوان آینده ساز کشور باید جامعه را اداره کنند و چنانچه خودگرا، خودپرست و فردگرا باشند، خود به خود مسایل را به سمت منافع شخصی سوق داده و در نتیجه فساد در جامعه بوجود می آید.

استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران البته با توجه به دامنه سنی جوانان کشورمان، دیدگاه ها و رفتارهای آنان را در خصوص مسایل سیاسی- اجتماعی جامعه متفاوت دانست و عنوان کرد:  در این میان، اگر جوانانی که به دهه های قبل تعلق دارند، مورد بررسی قرار گیرند، این افراد نسبت به مسایل سیاسی- اجتماعی کشور، سرخورده شده اند و کمتر به مسائل انسانی و اجتماعی بها داده و به آن حساسیت داشته و نسبت به آن بی تفاوت هستند.

جوانان نباید از ارزش های اخلاقی، انسانی و اجتماعی کناره گیری کنند
وی تصریح کرد: اما چنانچه جوانان تحت تأثیر تبلیغاتی که اکنون در کشور جاری است، بوده باشند، باتوجه به شرایط موجود جامعه، افرادی خواهند بود که قادر به موضع گیری ارزشی و سطح بالایی درباره مسایل اجتماعی و سیاسی جامعه نخواهند بود، بنابراین چنانچه از ارزش های اخلاقی، انسانی و اجتماعی کناره گیری کرده و فاصله بگیرند، جامعه حالت پویا و طبیعی نخواهد داشت.

توسلی با اشاره به راهکارهای مشارکت سیاسی و اجتماعی جوانان ایرانی، مطرح کرد: مسایل را باید از اساس و بنیاد، ارزیابی و تحلیل کرد و راهکارهایی وجود دارد که می توان جوانان را به سمت مسایل اجتماعی و بشری سوق داد.

وی تصریح کرد: اکنون فضای کلی جامعه ایرانی، فضایی نیست که جوانان کشور در یک فضای باز و در یک فضایی که کنش و واکنش، فعالیت و بحث و گفتگو وجود دارد، قرار گیرند.

این جامعه شناس با اشاره به نقش حکومت در افزایش مشارکت سیاسی و اجتماعی جوانان در عرصه های مختلف کشور، اظهار داشت: مسلم است که حکومت باید نسبت به مشارکت اجتماعی و سیاسی جوانان، متعهدانه برخورد کند.

وی با بیان اینکه دولت در حقیقت کارکردهای مختلفی دارد، افزود: افراد و اعضای جامعه، زنان و گروه های مختلف اجتماعی باید در شرایطی قرار گیرند که در مسایل مختلف اجتماعی مشارکت و فعالیت کنند و به عضویت انجمن ها، تعاونی ها و گروه های فعال اجتماعی در آیند.

حکومت، مشارکت مردمی در فضای سیاسی- اجتماعی کشور را تقلیل داده است
توسلی تصریح کرد: اما اگر حکومت به گونه ای عمل کند که توجهی به این مسایل نداشته باشد و فکر کند که نیاز افراد جامعه بیشتر مادی است، حکومت در فضای سیاسی- اجتماعی کشور به گونه ای عمل می کند که مردم کمترین مشارکت را در تصمیم گیری ها داشته باشند.

وی ادامه داد: البته نیازهای مادی انسان ها نیز در ارتباط با سایر نیازها است و امکان اینکه آنها را از یکدیگر مجزا کرد، وجود ندارد.

این استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران با تأکید بر اینکه نیازهای مادی افراد جامعه یک ضرورت است که باید برآورده شود، گفت: این در صورتی است که در جوامع مختلف دنیا ارزش های انسانی و اجتماعی بسیار قابل اهمیت هستند و توسعه ارزش های انسانی و اخلاقی از اولویت های جوامع دنیا است و آن را در تثبیت و تحکیم روابط اجتماعی مؤثر می دانند و حتی برای افراد جامعه، هویت یابی صورت می گیرد تا مبادا هویت خود را فراموش کنند.

وی یکی از اثرات فقدان مشارکت اجتماعی افراد جامعه را فرار مغزها دانست و تصریح کرد: اکنون در ایران جوانان پس از تحصیل به خارج از کشور مهاجرت می کنند و جذب مؤسسات و مراکزی می شوند که آنها را با شرایط خوب و مناسب، پذیرش و استخدام می کنند.

حکومت ایران، مشارکت و تحرک جامعه را تقویت کند
این جامعه شناس تأکید کرد: حکومت جمهوری اسلامی ایران باید فضایی را فراهم کند که دانشجویان و جوانان این سرزمین توان فعالیت و جنب و جوش و مشارکت داشته باشند و استعدادهای خود را بروز دهند.

وی خاطرنشان کرد: دانشگاه ها از دوران قدیم سنگر آزادی و سنگر حقوق افراد جامعه بوده اند و در تاریخ ایران حتی دانشجویان در بدترین شرایطی که قرار داشته اند، همواره در جامعه پیشگام بوده و بر کل جامعه تأثیرگذار بوده اند.

استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران، نیازهای یک جامعه را مسئله اجتماعی بسیار پیچیده ای عنوان کرد و گفت: جامعه همیشه یک فضای بسته ای نیست که مطمئن بود افراد به دنبال مهاجرت نباشند و جذب فعالیت های مخرب و ضد ارزش و مخالف با هنجارهای انسانی و اخلاقی نشوند.

غلامعباس توسلی در پایان تأکید کرد: باید حکومت ایران مسائل اجتماعی را تحلیل و بررسی کند و راهکارهای مناسبی برای مداخله در جامعه و تقویت مشارکت اجتماعی و تحرک جامعه ارائه و اجرا کند.