جرمآموزی در باندهای تکدی گری
انتخاب خبر: همه روزه هنگام رفتن به محل کار، کودکان زیادی را سر چهارراهها مشاهده میکنیم که با آن قد کوتاه و بدنهای نحیفشان مشغول گدایی هستند. گدایان کوچکی که تبحر زیادی برای مظلومنمایی و برانگیختن حس ترحم افراد دارندو به واسطه این مهارت، به هدف خود که جلب کمک از افراد است، دست مییابند. اما چطور ممکن است کودکانی که باید در این سن زیر چتر حمایتی خانواده بوده و از محبت خانواده لبریز باشند در سرما و گرما، در خیابان مشغول کسب در آمد هستند که متاسفانه این درآمد نه برای خودشان بلکه برای پدر ومادر یا باندهایی است که با آنها کار میکنند. کودکانی که روز و شب سرما و گرما برای آنها معنایی ندارد و به دنبال رهگذران راه میافتند و آنقدر عجزولابه میکنند تا بتوانند آنها را متقاعد کرده وپولی از آنها بگیرند البته در بیشتر اوقات نیز مزاحمتهایی برای رهگذران ایجاد میکنند. اما واقعا مسئول جمعآوری این متکدیان کوچک چه نهادی است؟ گدایانی که چهره شهر را زشت و نازیبا میکنند باید تحت مراقبت چه نهادی قرار گیرند؟ چرا با باندهایی که از کودکان به عنوان متکدی بهرهبرداری میکنند برخورد قانونی صورت نمی گیرد؟ «قانون» در این زمینه گفتوگویی با دکتر مهران خوش سلوک، وکیل دادگستری انجام داده است که از نظرتان میگذرد.
خوش سلوک در پاسخ به این سوال که چرا متکدیان و اعضای باندهای تکدیگری دستگیر و مجازات نمی شوند به «قانون» گفت: در مورد عدم برخورد با کودکان متکدی باید گفت اغلب این کودکان توسط باندهایی به خدمت گرفته میشوند و با وصف ارتکاب جرم، توسط اعضای باندهای تکدیگری، ملاحظه میشود این مجرمان به راحتی به اعمال بزهکارانه خود در شهرها ادامه داده و به آن اصرار میورزند و از هیچکسی هم واهمهای ندارند. حتی در برابر خودروهای پلیس نیز جولان داده و بدون وجود ترس واضطراب، مرتکب جرایم خاص خود میشوند. پلیس هم به علت اینکه بدون داشتن دستور قضایی وظیفهای در قبال جمعآوری و دستگیری آنان نداشته و ندارد نمیتواند آنها را جمعآوری کند پس در نتیجه قصور و تقصیری متوجه پلیس نیست.
بهزیستی و شهرداری، متولی جمعآوری کودکان متکدی
این وکیل دادگستری در پاسخ به این سوال که متولی جمعآوری کودکان متکدی چه نهادی است، خاطرنشان کرد: اولین نهاد متولی جمعآوری کودکان متکدی، سازمان بهزیستی است که وظیفه نگهداری از کودکان بدسرپرست و بیسرپرست را بر اساس قانون عهدهدار است اما متاسفانه این سازمان امکانات نگهداری از این تعداد متکدی را ندارد که در نتیجه قانون حمایت از کودکان بیسرپرست و بدسرپرست عملا عقیم و بلااستفاده خواهد بود. دومین نهاد، شهرداری است که در قبال جمعآوری این گدایان و باندهای تکدیگری که چهره شهر را زشت وکریه کردهاند دارای مسئولیت است. اما دلیل اینکه این مرجع ذیربط از جمعآوری گدایان سطح شهرها خودداری میکند این است که با وصف جمعآوری آنان، این افراد یا باید به مراجع قضایی معرفی شوند یا اینکه تحویل بهزیستی داده شوند، بهزیستی که امکانات کافی برای نگهداری این افراد ندارد، دستگاه قضایی نیز قادر به نگهداری یا زندانی کردن مادام العمر این مجرمان نبوده و صرفا به میزان تعیین شده در قانون به نگهداری یا زندانی کردن این قبیل از مجرمان حکم میکند، ضمن آنکه سیاست کاهش جمعیت زندانیان نیز عرصه را برای زندانی کردن متکدیان تنگتر میکند.
افراد نابالغ مسئولیت کیفری ندارند
وی با بیان اینکه در خصوص اطفال و نوجوانان نیز تکلیف مجازات قانونی آنها مشخص است، تصریح کرد: طبق ماده ۱۴۶ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱/۲/۱۳۹۲، افراد نابالغ مسئولیت کیفری ندارند و مستند به فصل دهم از قانون مجازات اسلامی، اطفال و نوجوانان برای اجرای مجازات به دو گروه سنی مختلف تقسیم میشوند. در ماده ۸۸ از قانون یاد شده، مجازات اطفال و نوجوانان سنین 9 تا 15 سال تمام شمسی تشریع شده و در ماده ۸۹ از قانون مذکور نیز مجازات تعزیری مربوط به جرایم نوجوانان بین 15 تا 18 سال تمام شمسی قانونگذاری شده که درهر صورت وضعیت مجازات آنان مشخص شده است و نگهداری این گروه از مجرمان کم سن وسال فقط تا سقف مجازات معینه، در کانون اصلاح وتربیت امکانپذیر بوده و پس از آن آزاد خواهند شد و این در صورتی است که جرایم ارتکابی این رده سنی، جزو جرایم شدید باشد و اگر این متکدیان کم سن وسال را فاقد سرپرست یا بدسرپرست محسوب کنیم آنجاست که مشاهده خواهیم کرد امور مربوط به این افراد، به سازمان بهزیستی کشور محول شده است، ولی با وصف آمار عددی این دسته از مجرمان کوچک، آیا سازمان بهزیستی توانسته است به وظیفه قانونی خود عمل کند؟ آیا سازمان بهزیستی و سایر مراجع ذیربط در این مقوله امکانات نگهداری از این افراد را دارند؟
جمعآوری متکدیان توسط پلیس نیاز به دستور مقام قضایی دارد
خوش سلوک ادامه داد: به تجربه ثابت شده که جمعآوری گروههای مختلف مجرمان حتی گروههای مجرمان پرخطر، برای پلیس و سیستم انتظامی کشور به راحتی امکانپذیر است، جمعآوری معتادان و فروشندگان موادمخدر در منطقه خاک سفید تهران و پاکسازی آن منطقه را به یاد آورید. جمعآوری اراذل و اوباش و سردستگان باندهای شرارت و اوباش را به یاد آورید که پلیس پس از شناسایی قبلی این مجرمان خطرناک، در چه زمان کوتاهی اقدام به جمعآوری این مجرمان خطرناک و آنان را تحویل دستگاه قضایی کرد. جمعآوری گدایان و متکدیان یا حتی زنان خیابانی برای پلیس، اقدام دشواری نیست ولی نیاز به صدور دستور از سوی مقام قضایی دارد. حال پس از صدور دستور جمعآوری این افراد، در کجا و در کدام مرکز نگهداری و بازپروری شوند؟
وی با اشاره به اینکه باید بپذیریم با امکانات و بودجه و اعتبارات کنونی، جمعآوری گدایان و متکدیان امکانپذیر نخواهد بود، توضیح داد: از یک سو چهره شهر با وجود این قبیل مجرمان آلوده و ناپاک شده و انواع و اقسام جرایم یاد شده عملی میشود، از سوی دیگر مبادی ذیربط بهدلیل نداشتن امکانات فیزیکی دسترویدست گذاشته و قادر به جمعآوری و نگهداری متکدیان وکلاشان نیستند و بدتر از همه آنکه این دسته از مجرمان در هر سن و جنسی، آنقدر دارای جسارت شدهاند که هیچ ترس و واهمهای از برخورد با اعمال مجرمانه خود ندارند. تا شرایط و امکانات فراهم نشود، وضعیت این گروه از مجرمان تغییری نکرده و به راحتی مردم جامعه را سرکیسه خواهند کرد. با این اوصاف چنانچه تأمین بودجه و امکانات ازسوی دولت پیشبینی نشود و برنامه اجرایی برای آن طراحی و اجرایی نشود روز به روز به جسارت و وقاحت این مجرمان افزوده خواهد شد.
باید معضل بیکاری رفع شود
خوش سلوک در خاتمه یادآور شد: ما در اینجا حرفهای تکراری بهبود شرایط اقتصادی را مطرح نمیکنیم زیرا ما در این جا با مستحقانی که از روی فقر و اجبار گدایی میکنند کاری نداشته و آنانی که بهواسطه شرایط سخت اقتصادی و بیکاری یا بیسرپرستی گدایی میکنند را از مصادیق مجرمانی که گدایی و کلاشی را فعالیت جاری و روزمره خود قرار دادهاند خارج کردهایم. اگر شرایط اقتصادی عموم افراد جامعه بهبود یابد، معضل بیکاری مرتفع شود و اگر امنیت شغلی برای همگان فراهم شود، این افراد مستحق نیز به دامان جامعه باز خواهند گشت. روی صحبت ما با مجرمانی است که جامعه و همه شهروندان را مورد تهدید قرار داده و آحاد جامعه حق دارند که از مزاحمتهای این مجرمان خلاص شده و در آرامش زندگی کنند. نهایت آنکه با شعار و بیان سخنان زیبا ودم زدن از آرمان شهر و مدینه فاضله، جرم را ریشهکن نمیکند. برای ریشه کن کردن جرم لازم است امکانات و اعتبارات فراهم شده و برنامههای ریشهکنسازی این جرم با همتی مضاعف از سوی مسئولان عملی شود. به امید روزی که چهره شهرها از گدایان و کلاشان پاک شود.
منبع: روزنامه قانون