اقتصاد مقاومتی نسخه شفابخش در خوداتکایی داخلی

اقتصاد مقاومتی تعبیری عالمانه و مدبرانه از سوی مقام معظم رهبری بود که در سال‌های اخیر مطرح شده و از آن به عنوان نسخه شفابخش در خوداتکایی داخلی بدون داشتن چشم طمع به بیگانگان یاد می‌شود.

 

به گزارش خبرگزاری فارس از اردبیل، در شرایطی که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در یک صف‌آرایی کاملا آشکار شاهد تلاش نظام استکباری برای افزایش هجمه‌های مختلف سیاسی، فرهنگی و اقتصادی علیه جمهوری اسلامی ایران بودیم جبهه بدخواهان نظام اسلامی بعد از تجربه ناموفق در هشت سال جنگ تحمیلی علیه جمهوری اسلامی ایران و انواع فتنه‌ها و آشوب‌ها و ترورها در دو دهه اخیر به این نتیجه رسیدند که جمهوری اسلامی ایران را می‌توانند از راه فشارهای اقتصادی به زانو درآورده و مردم را در یک مسیر سردرگمی قرار دهند.

اما در این بین آنچه که مورد غفلت نظام بیگانه قرار گرفته بود بها دادن و توجه کافی ایرانیان به توانمندی‌های داخلی در تقویت جبهه تولید در بخش‌های مختلف و اقتصاد مولد بود که در یک سیاست کلی ابعاد مختلف این مفهوم واقعی از سوی مقام معظم رهبری در سال‌های اخیر تبیین و تشریح شد تا بهانه از دست دشمن در عرصه هجمه‌های اقتصادی گرفته شود.

دور شدن از تجمل گرایی و بها دادن به توان داخلی کلید اصلی حل مشکلات اقتصاد

برای تقویت تولید داخلی به عنوان ستون فقرات اقتصاد مقاومتی و داشتن اقتصادی درون‌گرا و برون‌زا در مقابل اقتصاد ریاضتی که در کشورهای مختلف مطرح است باید دولتمردان بازتعریفی جدید از این موضوع داشته باشند تا اقتصاد مقاومتی که ستون فقرات آن تکیه بر تولید داخلی است قوت بگیرد.

تولید داخلی اگر بخواهد رونق پیدا کند به یقین باید به آن کمکی ترزیق شود تا همه آن چیزهایی که مانع از رشد آن شده از آن دوری شده و همه برای محصولات بازار مناسبی را پیدا کند تا جلوی واردات کالاهای مشابه گرفته شود.

به دنبال تبیین موضوع اقتصاد مقاومتی مقام معظم رهبری به سرعت و با یک دوراندیشی تمام عیار سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی را پس از نظر مجمع تشخیص مصلحت نظام ابلاغ کردند و در آن تاکید بر پیروی از الگوی علمی و بومی برآمده از الگوی انقلابی و اسلامی به عنوان عامل شکست و عقب‌نشینی دشمن در جنگ تحمیلی در این عرصه نیز مورد توجه قرار گرفت تا اقتصاد مقاومتی بتواند در بحران‌های رو به افزایش جهانی الگویی الهام‌بخش از نظام اقتصادی اسلام را عینیت ببخشد و زمینه و فرصت مناسب را برای نقش‌آفرینی مردم و فعالان اقتصادی در تحقق حماسه اقتصادی فراهم بیاورد.

اما ابلاغ این سیاست‌ها در 24 بند که مسئولان استان‌های مختلف را نیز متوجه اهمیت این موضوع می‌کند خود مسئله‌ای قابل توجه است که اگر مسئولان استان اردبیل نیز بر همین محور و با پرهیز از شعار دادن‌ها و برگزاری جلساتی که غیر از صحبت کردن خروجی ندارد بتوانند از ظرفیت‌های استان در بخش‌های چهارگانه کشاورزی، گردشگری، صنعت و تجارت استفاده کنند قطعا با استفاده از توان بخش خصوصی می‌توان اقتصاد مقاومتی را به درستی پیاده کرد.

همدلی و همزبانی دولت و ملت زمینه‌ساز تحقق اقتصاد مقاومتی

یکی از چهره‌های دانشگاهی و متخصص در حوزه علوم سیاسی و اقتصادی در این زمینه بیان کرد: برجسته‌ترین نقشی که باید در تحقق اقتصاد مقاومتی به آن قائل شد نقش مردم در ایجاد ظرفیت‌های بی‌نظیر تحقق اقتصاد مقاومتی است که البته حرکت دولت و مردم همسو و در چارچوب تحقق شعار سال بر محور همدلی و همزبانی می‌تواند در خلق حماسه اقتصادی به ویژه اقتصاد مقاومتی راهگشا باشد.

امید علی رعنایی افزود: دولت با تنظیم فرایند اقتصاد و در پیش گرفتن یک سیاست مناسب با تقویت بنیان‌های اقتصاد داخلی، عزم ملی و سرمایه‌های اجتماعی می تواند اسباب عزت هر چه بیشتر ملت را در عرصه‌های بین‌المللی فراهم آورد.

وی تاکید کرد: لازمه خلق این حماسه و بی‌اثر کردن تحریم‌های دشمنان اعتقاد راسخ به توانمندی‌ مردمی به ویژه سرمایه‌گذاران بخش خصوصی است که می‌تواند جهش واقعی را در این زمینه فراهم کند.

متخصص حوزه علوم سیاسی و اقتصادی گفت: اقتصاد مقاومتی بر پایه جهاد اقتصادی و نظام انگیزشی اسلامی است که رویکرد جدیدی را در قالب گفتمان انقلاب اسلامی و عملیاتی کردن آن وابسته به تبیین مدل جامعه از پیشرفت به معنای اقتصاد اسلامی را فراهم کند.

رعنایی از اقتصاد مقاومتی به عنوان راهکار بی‌اثر کردن تحریم‌ها یاد کرد و گفت: باید روی این موضوع بیندیشیم تا تحریم‌ها تا چه اندازه می‌تواند به اقتصاد کشور ضربه بزند و مهمتر از آن اقتصاد ما تا چه اندازه قدرت استقامت و ایستادگی در برابر این تحریم‌ها را دارد که ضرورت دارد در این زمینه نیز نگاهی واقع‌بینانه به توانمندی‌های خودمان داشته باشیم.

اقتصاد مقاومتی پادزهر تحریم‌ها

استاد و کارشناس برجسته حوزه اقتصادی استان اردبیل نیز در ارتباط با راهکارهای عملیاتی تحقق اقتصاد مقاومتی تنها با تکیه بر توانمندی‌های داخلی و بضاعت‌های بومی اظهار کرد: بنده معتقدم اقتصاد مقاومتی پادزهری در مقابل تحریم‌ها و راهکار عملی در بی ‌اثر کردن آثار آن است.

سید محمد رضا داودزاده یادآور شد: مطالعات گسترده‌ای را در یک سال اخیر در ارتباط با راهکارهای عملی در تحقق اقتصاد مقاومتی به شکل استانی و بومی انجام دادیم که در وهله اول به سرمایه‌های انسانی و نیروی کارآمد دانش آموخته تاکید می‌کنم که در تحقق اقتصاد مقاومتی می‌تواند یک اصل اساسی باشد.

وی گفت: در وهله بعد باید ابعاد و محورهای توسعه‌ای استان با اولویت بخش کشاورزی، گردشگری، تجارت و صنعت مورد توجه قرار گیرد تا در این زمینه دچار سردرگمی نشویم چرا که به نظر می‌رسد پایه توسعه استان باید معلوم و روشن شود تا بسترها و زمینه‌های تحقق اقتصاد مقاومتی بیش از هر زمان دیگر فراهم آید.

کارشناس زبده حوزه استانداری و مدیریت و برنامه‌ریزی افزود: ما با توصیه و تاکید استاندار اردبیل نظام‌نامه سرمایه اجتماعی استان را تهیه و تدوین کردیم که در تهیه این نظام‌نامه سعی شد از ظرفیت تمام نیروهای استان بدون توجه به نگرش‌ها و طیف‌های جناحی، سیاسی و حزبی سعی کردیم زیر یک چتر حمایتی و دید کارشناسی مباحث را مطرح کنیم.

داودزاده عنوان کرد: آنچه که در اصطلاح اقتصاد مقاومتی که ابعاد آن را مقام معظم رهبری مطرح کرده و از مسئولان خواستند تا در تحقق آن تلاش کنند مولفه‌های مختلفی است که مهمترین آن تکیه و توجه بیشتر بر توانمندی‌های داخلی است تا نقاط ضعف و تهدیدآمیز مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و مولفه‌های اقتصاد مقاومتی به درستی استخراج شود تا در مراحل بعد راهبرد خاص برای تبدیل این نقاط ضعف به قوت و تبدیل تهدیدها به فرصت‌ها فراهم آید.

وی با رد برخی اظهارنظرهای غلط و تعابیر ناشایست از اقتصاد مقاومتی به معنایی اقتصاد تدافعی و یا ریاضتی یادآؤر شد: بر خلاف این تفکر اقتصاد مقاومتی در حقیقت نوعی اقتصاد و برنامه‌ریزی تعاملی مبتنی بر راهبرد استفاده از تهدید به عنوان یک فرصت است به طوری که ما به عنوان نمونه در استان اردبیل باید نقاط قوت و چالشی بخش کشاورزی را به عنوان اولویت اول توسعه مدنظر قرار دهیم تا با دور شدن از کشت و تولید سنتی استفاده از ابزارهای نوین، توجه به آبیاری مدرن، ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی و فرآوری، توجه به بهره‌وری بالا در این بخش و کاهش هزینه‌ها توانمندی‌هایمان را افزایش دهیم.

کارشناس برجسته حوزه اقتصادی استان اردبیل با انتقاد از انحصاری بودن اقتصاد کشور در دست دولت به عنوان یک نقطه ضعف حقیقی، وابستگی اقتصاد کشور به فروش مواد خام نفتی و سایر انرژی‌ها تصریح کرد: یکی از نقاط تهدیدزای اقتصاد ایران مدیریت مصرف است که گاه عدم توجه به تعادل در مصرف زمینه سوء مصرف را فراهم آورده است.

داودزاده پایین بودن بهره‌وری را در عرصه تولید و استفاده نامناسب و ناکارآمد از منابع، امکانات و زمان را در کنار پایین بودن میزان خلاقیت‌ها و نوآوری‌ها و ضعف فناوری‌های بنگاه‌های اقتصادی یادآور شد و گفت: یکی دیگر از چالش‌های اقتصاد مقاومتی ضعف تولید ملی و عدم توان خودکفایی در تولید کالاهای استراتژیک و مورد نیاز کشور است.

افزایش بهره‌وری شاه کلید تحقق اقتصاد مقاومتی

استاندار اردبیل نیز که از تلاش‌های مجموعه مدیریتی استان برای تحقق اقتصاد مقاومتی سخن به میان می‌آورد از فعال بودن ستاد راهبری اقتصاد مقاومتی در مجموعه استانداری با همراهی تمام دستگاه‌های اجرایی صبحت می‌کند که به دور از نگاه صرف گفت‌و گو و تبلیغ سعی‌ بر این است تا به صورت ماهانه عملکرد دستگاه‌های مختلف را در تحقق اقتصاد مقاومتی ارزیابی کرده و نسبت به رفع نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت کوشش شود.

مجید خدابخش با یادآوری اینکه ما به معنای واقعی نقاط ضعف و قوت اقتصاد استان اردبیل را در سال‌های اخیر شناخته‌ایم و تاکیدمان بر حرکت منطقی در این حوزه است، گفت: در قدم اول پایه‌های توسعه‌ای استان را که پیش از این دو محور کشاورزی و گردشگری بود به چهار محور افزایش دادیم تا صنعت و تجارت نیز به آن افزوده شود.

وی با اشاره به برخی فعالیت‌های یک سال اخیر در تحقق اقتصاد مقاومتی در استان یادآور شد: ما با پیگیری‌های مختلف علاوه بر جذب سرمایه‌گذاران شبه‌دولتی و بخش خصوصی با توجه به ممنوعیت سرمایه‌گذاری دولتی بر اساس اصل 44 سعی کردیم تا از این طریق بخش‌های صنعتی، اقتصادی و تولیدی استان را به همراه بخش معدن، گردشگری توسعه داده و به رونق آن جدیت بیشتری را به خرج دهیم.

استاندار اردبیل نمونه خروجی این پیگیری‌ها را راه‌اندازی پروژه سرمایه‌گذاری حوزه گردشگری پل معلق مشگین‌شهر، شهر آفتاب نیر، دعوت از سه سرمایه‌گذار شبه دولتی برای شناسایی توان معدنی سه زون موجود در استان، دعوت از بنیاد برکت برای حمایت از سرمایه‌گذاران عرصه‌های تولیدی و اقتصادی و ... اعلام کرد و گفت: دولت در شرایط کنونی با توجه به کاهش قیمت نفت و تحریم‌های ظالمانه‌ای که استکبار در پیش گرفته هنوز نتوانسته است زمینه‌سازی‌های خوبی را در حمایت از بخش‌های تولیدی انجام دهد اما به نظر می‌رسد همچنان توجه جدی بر تحرک اقتصادی و پویایی تولید است که خود اصلی‌ترین زمینه تحقق اقتصاد مقاومتی را فراهم می‌آورد.

خدابخش افزایش بهره‌روی را شاه کلید تحقق اقتصاد مقاومتی توصیف کرد و افزود: ما در استان تاکیدمان بر سرعت دادن به توسعه اقتصاد دانش بنیان است چرا که ما در این استان از قافله تحقق اقتصاد مقاومتی بر محوریت حمایت از شرکت‌های دانش بنیان عقب افتادیم در حالی که باید اقتصاد دانش بنیان مورد توجه قرار گیرد و از نتایج و ثمرات آن استفاده کنیم.

وی افزود: در اقتصاد دانش بنیان، دانش به کالا تبدیل می‌شود تا به فروش برسد و در حقیقت اقتصاد دانش بنیان به نوعی یک اقتصاد بدون وزن است که به راحتی می‌توان سود حاصل از آن را چندین برابر تولید بخش کشاورزی و حتی صنعتی مشاهده کرد.

رئیس شورای برنامه‌ریزی استان اردبیل یادآور شد: البته ما در کنار همه این ظرفیت‌های خوب درآمد هنگفت حاصل از صنعت گردشگری را نادیده نگرفتیم و تلاشمان بر بهره‌گیری از این ظرفیت بی‌نظیر است که می‌تواند تحقق مطلوب حرکتی را به همراه داشته باشد.

 

کهن جامعه خویش پیراستن / به از جامعه عاریت داشتن

اما نائب رئیس اول اتاق اردبیل و مدیرعامل بنیاد رسالت در بیان ابعاد مختلف اقتصاد مقاومتی که باید از حالت شعاری خارج شده و زمینه عملیاتی پیدا کند، عنوان کرد: باید فرمایش مقام معظم رهبری در حوزه اقتصاد مقاومتی از شکل شعاری خارج شده و به کالبد اجرایی برسد.

علی عبداللهیان گفت: فرمایشات مقام معظم رهبری در حوزه اقتصاد مقاومتی مسئله جدیدی نبوده بلکه ریشه آن به دهه 70 برمی‌گردد که بارها معظم ‌له تاکید کردند که بایستی به مرور از بودجه نفتی فاصله گرفته و به تقویت بنیه‌های اقتصادی و تولیدی داخل روی آوریم.

وی افزود: از سال 73 تاکنون این فرمایشات مقام معظم رهبری که به عنوان راهبرد قابلیت اجرایی دارد همچنان مورد غفلت واقع شده و ما در این سال‌ها تنها شعار دادیم و دولت‌ها نیز آن طور که مطلوب بوده نتوانستند اصل 44 قانون اساسی را با یک هدف‌گذاری درست به صحنه عمل تبدیل کنند.

نائب رئیس اول اتاق اردبیل یادآور شد: به نظر بنده ما اگر این شعر زیبا را «کهن جامع خویش پیراستن /به از جامعه عاریت داشتن» را بتوانیم تحقق ببخشیم این همان معنای واقعی اقتصادی مقاومتی است که به داشته‌ها و سرمایه‌های خود تکیه کنیم و به دنبال گرفتن لباس عاریتی از بیگانگان نباشیم.

عبداللهیان در مورد اشکالات به وجود آمده در تحقق نیافتن اقتصاد مقاومتی گفت: باید از مسئولان اجرایی بپرسیم که چرا بخش خصوصی تنها 20 درصد اقتصاد را در اختیار دارد و کمترین گناه و تقصیر را در تحقق این اقتصاد برگردن اوست در حالی که باید واگذاری‌های اقتصاد کشور به بخش خصوصی که کند انجام شده سرعت بگیرد.

و سخن پایانی اینکه دو رکن اصلی در خلق حماسه اقتصادی و اقتصاد مقاومتی جهادی شجاعانه و امید به پیروزی با تقویت جهش تولید ملی است که تک تک ما ماموریت و مسئولیت داریم که در تبعیت از فرمایشات مقام معظم رهبری در حد وسع و توانمان در تحقق اقتصاد مقاومتی که محور حرکت اقتصاد کشور است با تمام وجود و همت واراده راستین خود تلاش کنیم تا دوران جدیدی از شکوفایی اقتصادی را در نظام اسلامی شاهد باشیم.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

گزارش از: عادله جوادزاده - عفت آقایاری